به گزارش تابناک : منابع آب زیرزمینی در حال خشکسالی هستند، در صورت خشک شدن تمامی آنها هیچ جایگزینی در کوتاه مدت وجود ندارد، خشکسالی انواع مختلفی دارد که یکی از آنها خشکسالی هیدرولوژیکی است، در حال حاضر خراسان رضوی انواع خشکسالی را تجربه می‌کند.
احمد قندهاری؛ مدیر دفتر مطالعات پایه آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی، با حضور در تحریریه تسنیم در مورد وضعیت خراسان رضوی از نظر خشکسالی نکاتی را به اطلاع رساند، همچنین در ارتباط با انواع خشکسالی توضیحاتی را ارائه کرد که مشروح آن را در متن زیر می‌خوانید:
خراسان رضوی در بحث منابع آبی در چه وضعیتی قرار دارد؟
وضعیت منابع آبی خراسان رضوی تهدیدآمیز است، در صورت خارج شدن آب از دسترس شهروندان، هیچ جایگزینی در کوتاه مدت وجود ندارد و باید با بی آبی سر کرد، خشکسالی بر زندگی عموم چیره شده و وضعیت نامطلوبی به وجود می‌آید، خوزستان با موضوع بی آبی خود را وفق داده و به دلیل کرخه کنار خود توانست وضعیت را به حالت نخست بازگرداند.
آیا خراسان رضوی نیز مانند خوزستان می‌تواند کمبود آب را جبران کند؟
خراسان رضوی فاقد منابع آبی بوده و نمی‌تواند کمبود آب را جبران کند، شهروندان خراسان رضوی در بحران خاموشی آب به سر می‌برند که در صورت عدم رعایت میزان آب مصرفی نمی‌توان جهت وجود آب در استان تدابیری اجرا کرد، در حال حاضر خطر بی آبی کمین کرده و برای جلوگیری از آن باید ساکنان خراسان رضوی با یکدیگر همکاری کنند.
آیا بخش‌های مختلف در مبحث منابع آبی همکاری لازم را دارند؟
سال گذشته در مبحث آب بخش‌های مختلفی همکاری کرده و برای بهبود شرایط می‌کوشند اما باید بیش از وضعیت کنونی برای جلوگیری از کمبود آب توجه داشت، سیستم‌ها به خوبی کار کردند و شاریط را برای بهبود اوضاع فراهم ساختند اما هنوز می‌توان بیشتر برای منابع آبی کوشید.
آیا اجرای امور برای جلوگیری از خشکسالی سبب سخت شدن زندگی ساکنان خراسان رضوی می‌شود؟
خیر؛ دشت‌های خراسان رضوی به هیچ عنوان از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند و باید به سرعت احیا شوند، نباید معیشت مردم دچار مشکل شود ولی از آب هم خرج نشود، به عنوان مثال آب چاه منطقه‌ای کم شود زندگی افراد استفاده کننده از آن تحت تأثیر قرار می‌گیرد، باید در این زمینه تدابیر عاقلانه‌ای صورت پذیرد.
چه زمانی خشکسالی به وجود می‌آید؟ خراسان رضوی تا چه اندازه‌ای خشکسالی را تجربه کرده است؟
خشکسالی‌های متفاوتی وجود داشته که تعاریف آنها مختلف است، یکی از آنها خشکسالی هیدرولوژیکی بوده میزان آن به مقدار آب موجود در این بخش بستگی دارد، خشکسالی به صورت کلی به معنای کاهش میزان آب نسبت به گذشته و انتظار مصرف کنندگان آب است.
کمبود آب نسبت به میانگین آب مصرفی سال‌های گذشته را خشکسالی می‌نامند، به عنوان مثال در صورتی که به گیاهی کمتر از گذشته آب برسد در حالی که آن گیاه به آب بیشتری احتیاج دارد دچار خشکسالی شده است، شهروندان و مسئولان بنا به میزان آب‌های سال‌های گذشته انتظار دارند که به همان میزان بارندگی صورت پذیرد، اما این استان دچار خشکسالی شده است.
خشکسالی به چند دسته تقسیم می‌شود؟ خراسان رضوی کدام‌یک از آنها را دارا است؟
خشکسالی تعاریف مختلفی دارد که از آنها می‌توان به خشکسالی هواشناسی، هیدرولوژیکی و نظایر آن اشاره کرد، کمبود آب در بخش باران خشکسالی هواشناسی نام دارد، همچنین خشکسالی هیدرولوژیکی به رودخانه‌ها مرتبط است، سایر خشکسالی‌ها نیز بخش‌های مرتبطی با یکدیگر دارند.
خشکسالی اقتصادی چیست؟ آیا خراسان رضوی با خشکسالی اقتصادی مواجه است؟
در صورتی که کاهش باران از اقتصاد شهروندان جلوگیری کند خشکسالی اقتصادی به وجود آمده است، سایر خشکسالی‌ها دسته بندی شده که مهم‌ترین آنها در معرض خطر قرار دارد، به عنوان مثال برنج بیشتر دچار خشکسالی می‌شود؛ چرا که انتظار آن بیش از سایر مصرف کنندگان آب است.
با توجه به موارد مذکور، خشکسالی به نیاز و انتظار مصرف کنندگان بستگی دارد؟
بله؛ خشکسالی کشاورزی به میزان انتظار گندم و هیدرولوژیکی، هواشناسی و نظایر آن به میزان انتظارات مصرف کنندگان بستگی دارد، در حال حاضر خراسان رضوی در موضوع منابع آبی در هر بخش با خشکسالی مواجه بوده و در صورت عدم رعایت این خشکسالی افزایش می‌یابد.
آب موجود در خراسان رضوی از چه کیفیتی برخوردار است؟
کیفیت منابع آبی موجود در خراسان رضوی به ویژه در دشت‌ها نامطلوب بوده و باید بهبود یابد، بی کیفیت بودن آب مشکلات بسیاری را در داشته که از آنها می‌توان به بروز بیماری میان شهروندان اشاره کرد، کیفیت آب به طور معمول در دو صورت کاهش می‌یابد.
چگونه می‌توان از پدیده خشکسالی در خراسان رضوی جلوگیری کرد؟
یکی از علل کمبود آب و خشکسالی در خراسان رضوی؛ استفاده بیش از اندازه کشاورزان از آن است که باید در این مورد برنامه ریزی انجام شود، دولت از بخش کشاورزی مبلغی اخذ نمی‌کند و همین امر سبب بی ارزش دانستن آب میان کشاورزان است.
برای جلوگیری از مصرف بالای آب در بخش کشاورزی باید چه قوانینی تنظیم شود؟
کشاورزان خراسان رضوی درک بالایی دارند و قطعاً قصد پایمال شدن ارزش آب و حق شهروندان را ندارند اما هر موردی که به صورت رایگان در اختیار عموم قرار گیرد ناخودآگاه سبب بی ارزش شدن آن می‌شود، بنابراین برای جلوگیری از این امر باید قوانینی تنظیم شود.
هر چیزی با ارزش اقتصادی آن ارزیابی می‌شود، بنابراین باید ظرفیتی ایجاد شده تا بیش از وضعیت کنونی از آب حفاظت شود، شهروندان نیز باید در این امر به مسئولان کمک رسانند و با مصرف کم آب از بروز خشکسالی شدیدتر جلوگیری کنند.
به عنوان سخن پایانی چه نکاتی را به شهروندان خراسان رضوی گوشزد می‌کنید؟
نکات قابل ذکر به شهروندان پیش از این گفته شده اما مسئولان باید برنامه‌ریزی بلند مدتی در زمینه فراهمسازی منابع آبی بیش از وضعیت کنونی داشته باشند و با به وجود آوردن سلسله مناسب، شرایط را بهبود ببخشند، باید این امر از یک تاریخی آغاز شود و مسئولان دنبال این ماجرا باشند.
پس از دنبال کردن آن، باید روش مورد نظر سنجیده شود، به عبارتی باید طی یک ارزیابی مشاهده شود که روش مورد نظر متولیان پاسخگو بوده است یا خیر، در صورت صحیح بودن آن می‌توان روش را ادامه داد و در غیر این صورت باید مجدداً راهکار بهتری ارائه و انجام شود.
