به گزارش تابناک سمنان: در سال‌های اخیر، بحران کمبود آب و ذخایر آبی و در نتیجه خشکسالی به دلیل کاهش نزولات جوی و استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی گریبان بسیاری از مناطق کشور گرفته و براساس آمار و مستندات موجود، ۹۲ درصد از منابع آب ایران، در صنعت کشاورزی مصرف می‌شود.
از میزان مصرف منابع آبی در کشور، حدود ۷۵ درصد آن در واقع هیچ دخالتی در روند کار نداشته و به هدر می‌رود؛ بنابراین ترویج روش‌های نوین آبیاری نقشی مهم و اساسی در کنترل مصرف آب مزارع و مبارزه با کم‌آبی و خشکسالی دارد.
آبیاری نوین روشی است که با استفاده از تجهیزات موجود برای استفاده بهینه از منابع آبی و پرهیز از روش‌های سنتی و قدیمی آبیاری اراضی کشاورزی و به حداقل رساندن مصرف آب. ضمن اینکه عملکرد سطح زیر کشت در یک هکتار را در کنار حداقل مصرف آب به حداکثر برسانیم.
به همین منظور با مدیرکل جهاد کشاورزی استان کهگیلویه و بویراحمد گفتوگو کردیم و آخرین وضعیت آبیاری زمین‌های کشاورزی در استان را جویا شدیم.
الیاس تاج الدینی مدیرکل جهاد کشاورزی استان کهگیلویه و بویر احمد گفت: یکی از چالش‌هایی که طی سالیان گذشته در سطح کشور و سایر استان‌ها از جمله کهگیلویه و بویر احمد با آن روبرو بودیم، کمبود آب و در مقابل استفاده بهینه از منابع آبی سطحی و آب‌های موجود در عمق چاه‌های کشاورزی در استان بود.
او آبیاری تحت فشار را یکی از راهکار‌های آبیاری اراضی کشاورزی عنوان کرد و افزود: این نوع آبیاری به مصرف بهینه آب و صرفه جویی و جلوگیری از هدررفت آن کمک می‌کند و با توجه به اجرای مطلوب روش آبیاری تحت فشار در سطح استان، موفق شدیم در سطح کشور آمار بسیار خوبی در زمینه مصرف بهینه آب به خود اختصاص دهیم.
تاج الدینی اظهار داشت: باتوجه به درصد و میزان اجرای طرح آبیاری نوین و تحت فشار در اراضی کشاورزی استان کهگیلویه و بویراحمد در مقایسه با درصد کشوری موفق شدیم در جایگاه دوم و سوم در این زمینه قرار بگیریم.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه تاکنون ۳۵ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان به سیستم آبیاری تحت فشار تجهیز شده اند، بیان کرد: در سال جاری نیز ۲ هزار هکتار دیگر نیز به این سیستم که شامل؛ آبیاری قطره‌ای و آبپاش و سایر سیستم‌ها است، مجهز خواهند شد.
مدیرکل جهاد کشاورزی استان کهگیلویه و بویر احمد ادامه داد: در سال ۹۸ عملیات تجهیز اراضی کشاورزی به سیستم آبیاری نوین در هزار و ۷۰۰ هکتار اجرایی شد و میزان استفاده از این سیستم به ۳۵ هزار هکتار رسید و به عبارتی دیگر حدود ۴۱ درصد از اراضی کشاورزی استان از سیستم آبیاری نوین و مصرف بهینه آب برخوردار شدند.
او در ادامه استان کهگیلویه و بویر احمد را یکی از استان‌های پیشتاز در استفاده از سیستم آبیاری نوین در سطح کشور دانست و گفت: سطح زیر کشت آبی استان ۸۵ هزار هکتار است و تاکنون ۴۱ درصد آن به این سیستم مجهز شده اند و تجهیز مابقی آن در دستور کار امسال قرار دارد.
سیستم بارانی روش رایج آبیاری اراضی کشاورزی
جواد شمشیری کارشناس کشاورزی درخصوص سیستم نوین آبیاری اراضی کشاورزی گفت: با توجه به روش‌ها و اهدافی که کشاورز برای آبیاری اراضی دنبال می‌کند، دسته‌های مختلفی از سیستم‌های نوین آبیاری در سطح استان وجود دارد.
او سیستم آبیاری بارانی را سیستم غالب و رایج مورد استفاده در کشاورزی عنوان کرد و افزود: در این نوع سیستم، آب از طریق لوله‌هایی که در سرتاسر زمین کشاورزی تعبیه شده است، باعث خروج آب شبیه به قطرات باران و با سرعت زیاد از طریق بخش خروجی به نام آبپاش خارج شود و به همین دلیل به نام سیستم آبیاری بارانی رایج شده است.
آبیاری نوین چه مزایایی دارد؟
شمشیری اظهار داشت: یکی از اهداف استفاده از سیستم آبیاری بارانی، پاشیدن و توزیع یکنواخت کود‌های مایع به وسیله تانکر‌هایی که در حاشیه زمین کشاورزی قرار دارد، است.
این کارشناس کشاورزی توزیع یکنواخت آب در سطح اراضی را از دیگر مزایای استفاده از سیستم آبیاری بارانی عنوان و تصریح کرد: این سیستم همچنین از فرسایش آبی و بادی خاک جلوگیری می‌کند، ضمن اینکه باعث خنک شدن محصولات و مزرعه می‌شود.
او، جلوگیری از سرمازدگی باغ‌ها و محصولات اراضی کشاورزی، افزایش عملکرد در تولید محصولات، افزایش کیفیت میوه‌ها و محصولات کشاورزی از دیگر مزایای استفاده از سیستم آبیاری بارانی در مقایسه با آبیاری به روش غرقابی برشمرد.
بهره مندی اراضی کلزا و صیفی جات از سیستم آبیاری نوین
جواد شمشیری در ادامه به رایج شدن سیستم آبیاری نواری اشاره کرد و ادامه داد: این روش آبیاری در اراضی کلزا و صیفی جات کاربرد دارد، که با توجه به اینکه اجرای این سیستم افزایش عملکرد محصول را به دنبال داشته، کشاورزان به استفاده از این سیستم‌ها تشویق شده اند.
او بیان داشت: همچنین تامین آب موردنیاز یک هزار و ۴۰۰ هکتار از اراضی دیم در روستای خان احمدی‌ها واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد به روش آبیاری بارانی تامین می‌شود.
به گفته شمشیری، در آینده‌ای نزدیک، ۴ هزار هکتار دیگر از اراضی کشاورزی در سطح استان از سیستم آبیاری نوین و بارانی بهره‌مند خواهند شد که با این اقدام شاهد تحول، رشد و شکوفایی در بخش کشاورزی خواهیم بود.
به سراغ کشاورزی رفتیم که روش‌های سنتی و غرقابی را کنار گذاشته و از روش آبیاری نوین و بارانی برای تامین آب موردنیاز اراضی کشاورزی خود استفاده می‌کند.
سهولت در آبیاری و افزایش عملکرد و محصولات کشاورزی
این کشاورز فعال کهگیلویه و بویر احمدی گفت: در سال‌های گذشته، آب در این منطقه بسیار کم بود و از اوایل صبح با استفاده از تانکر و ظروف مختلف آب را از رودخانه ها، چاه‌ها و سایر منابع آبی به اراضی کشاورزی می‌آوردیم و حداقل تا بعدازظهر آبیاری یک هکتار از زمین به طول می‌انجامید و کاری بسیار سخت و طاقت فرسا بود.
او افزود: با توجه به این سبک آبیاری، محصول زیادی از درختان و اراضی کشاورزی به دست نمی‌آمد و عملکرد بسیار پایین بود و زحمات ما هدر می‌رفت.
این کشاورز اظهار داشت: خداروشکر با استفاده از سیستم آبیاری جدید که از فاصله ۱۵ کیلومتری و پمپاژ مستقیم کاربرد دارد، علاوه بر سهولت در استفاده از آب برای اراضی کشاورزی و کاهش مصرف آب، عملکرد باغ، اراضی و کیفیت محصولات بسیار افزایش یافته است.
رستمی کیا یکی دیگر از کشاورزان استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: درحال حاضر اراضی کشاورزی به سیستم آبیاری بارانی مجهز شده اند، این در حالی است که در سال‌های گذشته از روش‌های سنتی برای آبیاری اراضی استفاده می‌کردیم که این سبب سخت شدن کار و همچنین تحمیل هزینه‌های بسیاری می‌شد.
او تصریح کرد: هم اکنون با استفاده از روش‌های آبیاری نوین، علاوه بر کاهش هزینه ها، محصول بیش تری هم برداشت می‌کنیم، به این صورت که متوسط برداشت محصول بین ۵ تا ۱۰ تن است، ضمن اینکه این روش آبیاری باعث شده میزان آفت اراضی کاهش یابد و خسارت کمتری به کشاورزان وارد شود.
منابع آبی، منابعی حیاتی برای هر کشور و منطقه محسوب می‌شوند، چرا که اگر در میزان آب مشکلی رخ دهد، می‌توان گفت زندگی تمامی موجودات زنده مختل می‌شود، پس با تجهیز تمامی اراضی کشاورزی در سطح کشور علاوه بر حفظ و صیانت از منابع آبی، هزینه‌های کشاورزان به شدت کاهش می‌یابد و سود و شیرینی حاصل از زحمات آن‌ها برای تامین منابع غذایی مردم بیش از پیش خواهد شد.
گزارش از یاسر سجادپور