به گزارش تابناک سمنان در سال‌های اخیر و پس از رشد شتابان علمی جمهوری اسلامی ایران که به اذعان مجامع بین المللی بیشترین جهش در رشد علمی را داشته است، متخصصان و پژوهشگرانی که پیش از این تحصیلات تکمیلی خود را در خارج از کشور گذرانده بودند، ترغیب شده‌اند که به ایران بازگردند و از تخصص و توان علمی خود برای پیشرفت علمی کشور استفاده کنند.
در این راه بسیاری از محققان ایرانی که در خارج از کشور بودند با شرکت در همایش‌های بین المللی و کنفرانس‌های علمی ارتباطات خود را با ایران حفظ کردند و در بسیاری از رویدادهای علمی دانشگاه‌هایی که روزگاری در آن درس خوانده بودند، شرکت کردند. با تقویت تعاملات علمی بین المللی مسیر حضور این گروه از محققان در فرآیندهای علمی کشور نیز بیش از پیش هموار می‌شد.
اما در این مسیر همچون بسیاری از فرآیندهای اداری که دارای پیچیدگی‌های خاص خود هستند، مدیران حوزه علم و فناوری کشور دریافتند که علاقه این محققان برای حضور در ساحت علمی کشور به مراتب بیش از یک علاقه صرف است و توان علمی این افراد با توجه به تخصص و دانشگاه شان می‌تواند به حرکت علمی ایران شتابی بیش از پیش بیافزاید و نیاز است که روند حضور این محققان در قالب‌های مرسوم دانشگاهی مدیریت شود.
ایجاد دوره‌های پسادکتری، ارائه فرصت‌های مطالعاتی، دعوت به عنوان استاد مدعو و برگزاری کارگاه‌های تخصصی، راه اندازی شرکتهای دانش بنیان بخشی از این تمهیدات بوده است که مدیران حوزه علم و فناوری به عنوان قالب‌های مشخص استفاده درست و به جا از توان علمی متخصصان در خارج از کشور طراحی کردند.
در ادامه این مسیر طرحی به عنوان «برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور» تصویب شد که حاصل آن همکاری چند هزار متخصص ایرانی خارج از کشور و همچنین بازگشت و حضور این محققان در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی کشور بوده است.
در مصاحبه پیش رو با یکی از محققان ایرانی که در قالب این طرح به کشور باز گشته است به گفتگو نشسته‌ایم.
دکتر ابراهیم اکبرزاده و همسرش مهندس زهرا خیرالدین زوج فناوری هستند که توانسته‌اند بعد از اتمام تحصیلات در دانشگاه پلی تکنیک کاتالونیا در کشور اسپانیا و کار در شرکتهای بر پایه دانش این کشور به ایران بازگردند و با تأسیس یک شرکت دانش بنیان در پارک فناوری پردیس دانش خود را در راستای تولید محصولات فناورانه جدید به کار بگیرند.
این شرکت دانش بنیان در زمینه تحقیق و توسعه حوزه مواد پیشرفته و فناوری نانو همچنین توسعه محصولات بر پایه دانش نانو فعالیت می‌کند. پروژه‌های این شرکت مبتنی بر مواد پیشرفته و فناوری نانو و تولید نانومواد است.
مشروح این گفتگو به شرح زیر است:
*به عنوان اولین سوال و شاید پرتکرار ترین سوال بفرمائید که انگیزه شما برای بازگشت به کشور چه بوده؛ در واقع جرقه برگشتن شما به کشور از کجا زده شد که تصمیم گرفتید با همراهی یکدیگر ادامه فعالیت‌هایتان را در وطن خود به انجام برسانید.
اکبرزاده: ما از ابتدا قصد بازگشت به کشور را بعد از تحصیلات داشتیم و دلیل آن هم مسائل عاطفی و تعلقات خانوادگی بود؛ مسئله بعدی که ما را مجاب به بازگشت کرد، ظرفیت‌های مختلف و فراوان کشور برای رشد و توسعه بود.
این سوال را دانشجوها هم از ما می‌پرسند که چرا با وجود داشتن شرایط خوب کاری و تحصیلات خوب به ایران بازگشتیم و من همیشه در پاسخ به سوال آنها می گویم اینجا خانه من بوده و باید باز می‌گشتم؛ به نوعی بازگشت من به کشور همانند بازگشت دانشجو به خانه است.
خیرالدین: نظر من هم همین است و با وجود اینکه سختی‌های زیادی کشیدیم اما برگشتیم.
*شما در قالب طرح بازگشت متخصصان و کارآفرینان به کشور بازگشتید و با تأسیس یک شرکت دانش بنیان کار خود را آغاز کردید؛ در خصوص فعالیت‌های خود بعد از بازگشت بفرمائید.
اکبرزاده: در شرکت دانش بنیانی که تأسیس کردیم موفق شدیم محصولاتی را به تولید برسانیم که یکی از آنها زغال‌های صنعتی است. زغال‌های صنعتی در صنایع مختلف به کار می‌روند و می‌توانند به عنوان یک قطعه گرافیتی و کامپوزیتی مورد استفاده قرار بگیرند. برای مثال در یک خودروی شخصی ۳۰-۴۰ قطعه گرافیتی وجود دارد.
بر اساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران، میزان واردات این زغال‌های صنعتی در سال ۹۹ برابر با ۱۵ میلیون دلار بوده است.
اکنون امکان تولید آن به صورت ۹۶ درصدی در شرکتی که تأسیس کردیم وجود دارد و در این راستا با یک مجموعه بزرگ صنعتی صحبتهایی داشتیم؛ امیدواریم که این صحبت‌ها به قرارداد منتهی شود. بزرگترین تولید کننده این زغال‌ها، چین و آمریکا هستند و به دلیل اینکه کشور ما از این منظر تحریم است تولید آن می‌تواند صرفه جویی ارزی زیادی داشته باشد.
یکی از اقدامات دیگر ما در حوزه کووید ۱۹ بود و توانستیم در مردادماه سال گذشته با تجربه‌ای که داشتیم تحقیقاتی روی ماسکهای صورت و محلول‌های ضد عفونی کننده بدون الکل با نانوذرات مس انجام دهیم. در این راستا از نانوذرات مس به صورت تقویت شده استفاده کردیم تا ماسکهای صورت و مواد ضد عفونی کننده را به تولید برسانیم. این محلول بین دو الی سه ماه روی سطوح ماندگاری دارد و می‌تواند گندزدایی، ویروس کشی و باکتری کشی کند.
البته که این طرح در حد نمونه اولیه باقی مانده است و به علت عدم استقبال از انرژی پاک مشتری بالقوه ای ندارد. با سرمایه گذاران متعدد، نهادهای خیریه‌ای برای تأمین منبع درآمد مددجویان و … با همه در این خصوص صحبت کردیم اما با سماجت هم به نتیجه نرسیدیم و خون دل‌ها خورده‌ایم.
*آیا در جریان بازگشت و شروع به کارتان در کشور با چالش همراه بودید؟ اگر پاسختان مثبت است، مشکلات چگونه مانع شما از ادامه مسیر نشد؟
خیرالدین: یکی از خصوصیات خوب همسرم پشتکار است؛ ما در اسپانیا شرایط خوبی داشتیم؛ هر دو در شرکتهای خیلی خوبی کار می‌کردیم. از زمانی که برگشتیم برخی مشکلات باعث می‌شد انگیزه مان را از دست بدهیم و از بازگشت ناامید شویم. ما برای پیشرفت پروژه‌هایمان با ارگان‌های مختلف صحبت می‌کردیم اما برای ادامه مسیر به مشکل برمی خوردیم اما همسرم علیرغم این چالشها می‌گفت شاید بهتر است مسیر را تغییر دهیم. پاسخی جز اینکه «اینجا وطن ما است» از او نمی‌شنیدم.
اکبرزاده: بارها تا همین الان مشکلات زیادی در توسعه کارمان داشته‌ایم؛ فراز و فرود زیادی داشتیم و متاسفانه در یک فرود عمیق‌تری هم قرار گرفتیم. بعضی مواقع هم وسوسه می‌شویم که برگردیم. اما در نهایت از صفر شروع می‌کنیم. شما می‌توانید ادامه مصاحبه زیر را از خبرگزاری مهر دنبال کنید.
لطفا مارا در شبکه های اجتماعی یاری کنید:
اینستاگرام تابناک سمنان
Email: semnantabnak@gmail.com
منبع: مهر