در طول چند سال گذشته بارها از مسئولان تبدیل آذربایجانغربی به قطب کشاورزی را شنیدهایم به طوری که این مطلب تا حدودی به لقلقه زبان کسانی تبدیل شده است که گزارش عملکردی برای ارائه ندارند بنابراین بر روی تولید انبوه محصولات کشاورزی مانور خبری میدهند.
مسئولان استانی از این موضوع غافل هستند که صرف تولید حداکثری و با تناژ میلیونی انواع محصولات برای قطب قلمداد شدن کافی نیست، بلکه برای یدک کشیدن این عنوان افتخارآمیز، بازار مصرف، عرضه، بستهبندی مطابق با ذائقه مصرفکننده، استفاده از صنعت کشاورزی باید مورد توجه قرار گیرد همچنین کشاورزان نیز از وضعیت معیشتی مناسبی برخوردار باشند.
بنابراین با عنایت به اینکه کشاورزان استان با وجود قطب کشاورزی قلمداد شدن آذربایجانغربی با مشکلات عدیدهای مواجه هستند؛ در این راستا با مسوول بسیج مهندسین کشاورزی آذربایجانغربی «مکرم شیدایی» مصاحبهای شده است که چکیده آن در ادامه میآید:
فارس: مهمترین دغدغه باغداران را چه میدانید؟
نخستین و مهمترین مشکلی که باغداران، کشاورزان و به طور کلی فعالان عرصه کشاورزی با آن روبهرو هستند، نبود بازار فروش و عدم توانایی برای بازاریابی در سطح استان، کشور و منطقه است؛ بنابراین به دلیل اینکه پشتوانهای برای بازاریابی ندارند برای صادرات محصولات خود نیز قادر نیستند.
باید دستاندرکاران و متولیان این عرصه به صورت نظاممند و حرفهای نهتنها در داخل کشور بلکه در بین کشورهای همسایه نیز برای تولیدات کشاورزی استان بازاریابی کنند ولی متاسفانه در استان چنین فرآیندی طراحی نشده است.
فارس: حلقه مفقوده برای فروش تولیدات کشاورزی استان را چه میدانید؟
حلقه مفقوده یک ساختار منسجم و توانمند برای معرفی و شناساندن تولیدات متنوع آذربایجانغربی است که به دلیل نبود چنین ساختاری، کشاورزان معمولا در دام دلالهای بیانصاف گرفتار میشوند و از این طریق کل تولیدات و زحمات یک سالشان به تاراج میرود.
دلال با بهای غیرمنصفانه و نامناسبی محصول را از فرد کشاورز یا باغدار خریداری کرده و در بازار به بهای گزافی عرضه میکند و به این ترتیب سود اصلی و هنگفت از آن دلال شده و تولیدکننده که زحمت اصلی را کشیده است حتی از بهره ناچیزی هم بینصیب میماند.
فارس: نظارت حاکم بر بازار تولید و عرضه را چگونه ارزیابی میکنید؟
متاسفانه در ارتباط با عرضه و فروش محصولات نظارتی وجود دارد و جایگاه خریدار، فروشنده و واسطه به شکل منطقی و اصولی تعریف نشده است بنابراین سود حاصل از تولید در دست کسی متمرکز میشود که کوچکترین زحمتی را برای تولید متحمل نشده است.
میتوان با قاطعیت و اطمینان خاطر گفت، بهرهای که در این میان نصیب کشاورز میشود صفر درصد است چرا که دلال عمده و خرده بیشترین منفعت را کسب میکنند و دلیل به وجود آمدن شرایط فعلی هم این است که در بازار برای این عرصه متولی مشخص و توانمندی وجود ندارد.
فارس: به نظر شما با چه راهکاری میتوان از وضعیت فعلی بیرون رفت؟
باید بخش خصوصی یا دولتی هر کدام که توان، تجربه و تبحر کافی دارد عهدهدار ساماندهی عرضه و فروش همچنین بازاریابی شود تا اینکه هر کس به حق خود برسد؛ از طرف دیگر کنسولگریهای وزارت امور خارجه که در سایر کشورها فعالیت دارد میتوانند برای شناساندن تولیدات کشور و استانها اهتمام کنند.
فارس: علاوه بر این مبحث، کشاورزان با چه مشکل دیگری روبهرو هستند؟
یکی از مسائل و دغدغههای آنها نهادههای کشاورزی است، قبلا نهادهها توسط دولت بین کشاورزان توزیع میشد ولی امروز توزیع نهادهها اعم از کود و ماشینآلات کشاورزی به بخش خصوصی واگذار شده؛ بخش خصوصی در این زمینه درست عمل نمیکند که این موضوع هم از نبود نظارت ناشی میشود.
هم اکنون یک کشاورز که درصدد تهیه اقلام مورد نیاز برای کشت و زرع است باید به یک شرکت خصوصی مراجعه کند در حالی که از قلابی یا سالم بودن کود، سم و غیره اطمینان ندارد، ماشینآلات کشاورزی هم بدین منوال است هر کشاورز از مکنت مالی برخوردار باشد میتواند خریداری کند در غیر این صورت به مشکل برخورد خواهد کرد.
فارس: فعالیت بخش خصوصی در زمینه توزیع و تهیه نهادههای دامی را چگونه ارزیابی میکنید؟
متاسفانه در این زمینه نظارت و کنترل کافی از طرف سازمانهای متولی وجود ندارد، بنابراین اغلب شرکتها به دنبال سودجویی و تامین منافع فردی خودشان هستند به همین دلیل معمولا سموم از تاریخ گذشته و غیرمجاز همچنین کودهایی با ترکیبات نامناسب را بین کشاورزان توزیع میکنند.