به گزارش تابناک سیستان و بلوچستان، به گفته این مدیر دو مزیت اصلی چابهار نسبت به دو هاب دیگر پتروشیمی ایران اولا تمرکز این منطقه روی تولید کل زنجیره پتروشیمی از بالا تا پایین دست خواهد بود و در ثانی نزدیکی چابهار به بازارهای هدف در جنوب شرق آسیا است که به میزان زیادی هزینه حمل و نقل را کاهش خواهد داد. در ادامه مشروح این گفتگو را میخوانیم.
در حال حاضر ساخت شهرک پتروشیمی مکران تا چه میزان پیشرفت داشته است؟
در حوزه‌های یوتیلیتی، خطوط لوله انتقال آب و متانول، مخازن ذخیره متانول، اسکه‌های بارگیری و به طور کل زیرساختهایی که پتروشیمیها برای راه‌اندازی واحدهای خود به آن نیاز دارند، پیشرفت به میزان 47 درصد است. همچنین پیشبینی میکنیم در اواخر سال جاری بخش اول تولید برق وارد مدار شود و برای این منظور تاکنون 183 مگاولت توربین ژنراتور نصب کرده ایم. خطوط انتقال آب تقریبا آماده و خطوط انتقال متانول هم در حال اجرا هستند. همینطور 2 فقره از 4 مخزن ذخیره متانول آماده شده است. لذا پیشبینی کلی ما این است که با توجه به برنامه راه‌اندازی طرح‌های پتروشیمی در نیمه اول سال 1403 تمام زیرساختهای ما تقریبا آماده خواهند شد.
در حوزه واحدهای پتروشیمی ها هم باید بگویم 4 طرح پتروشیمی این شهرک به سرعت در حال پیشرفت هستند. واحد متانول شرکت پتروشیمی بدرشرق با پیشرفت 54 درصد در حال اجرا است و اواخر سال 1403 به تولید خواهد رسید. شرکت پتروشیمی سینا متعلق به گروه گسترش انرژی پاسارگاد هم با پیشرفت 35 درصد درحال اجرا است و طبق برنامه در فروردین 1404 به تولید میرسد. دو طرح دیگر متانولی هم مربوط به گروه باختر توسط شرکت کیمیا صنعت مپنا در حال ساخت هستند که خرداد سال 1404 به بهره برداری خواهند رسید. این دو واحد هم در حال حاضر حدود 32 درصد پیشرفت دارند. با توجه به این موضوع پیشبینی میشود تمام زیرساختها و واحدهای پتروشیمی این شهرک تا اواخر سال 1403 و اوایل سال 1404 به بهره برداری کامل برسند.
تولید این واحدهای متانولی چقدر خواهد بود؟
ظرفیت تولید هرکدام از این 4 واحد متانولی 1میلیون و 650 هزار تن در سال است که مجموعا 6.7 میلیوتن تن محصول در اوایل سال 1404 به تولید کشور اضافه خواهند کرد.
در حال حاضر چه فرصتهایی برای سرمایه‌گذاری در شهرک پتروشیمی چابهار وجود دارد؟
ما برای توسعه صنایع پایین دست در این شهرک به طور مفصل مطالعه کرده ایم. نکته مهم این است که در چابهار عمدتا روی توسعه زنجیره تکمیلی و پایین دست تمرکز خواهیم داشت. بنابراین هدف در چابهار این است که خام فروشی وجود نداشته باشد و قرار است محصول متانول هم به طور محدود در دو یا سه سال اول صادر شود، اما بعد از آن واحدهایی نظیر الفین‌ها، ام.تی.او و سپس واحدهای پایین دست پتروشیمی ساخته خواهند شد. لذا چابهار اساسا تمرکز کلی خود را در حوزه‌های میان و پایین دست پتروشیمی قرار داده و بنا نیست در آنجا محصولات خام پتروشیمی صادر کنیم. از این جهت کلیات چابهار متمرکز بر واحدهای میان و پایین دست خواهد بود و برای این منظور اراضی شرقی شهرک پتروشیمی که حدود 500 هزار هکتار است، برای ساخت و توسعه واحدهای پایین و میان دست پیشبینی کرده ایم. بر این اساس مطالعه تخصصی در خصوص حدود 20 طرح پایین و میان دست پتروشیمی انجام گرفته است و مطالعات امکان سنجی این طرح ها نهایی شده و به سرمایه‌گذاران معرفی شده است. جالب است بدانید بیش از ۷۰ درصد پهنه ۱۲۰۰ هکتاری شهرک پتروشیمی مکران جهت سرمایه‌گذاری و ساخت مجتمع‌های پتروشیمی واگذار شده و براساس یکی از مصوبات بازدید جناب آقای دکتر سید ابراهیم رئیسی؛ رئیس جمهور محترم در اردیبهشت ماه، ۶۰۰هکتار دیگر در ضلع شمالی شهرک با هدف توسعه گسترده و متوازن زنجیره پایین دست پتروشیمی نیز در ای نزدیک به شهرک پتروشیمی مکران اضافه خواهد شد.آینده
در حال حاضر همه 20 طرح پایین و میان‌دست منتج شده از مطالعات تخصصی ما، به سرمایه گذاران واگذار میشود.
چه مزیتی در مکران برای تولید محصولات پتروشیمی وجود دارد؟
تفاوت اصلی چابهار نسبت به عسلویه و ماهشهر این است که تمرکز روی زنجیره ارزش‌زای پتروشیمی خواهد بود. در ماهشهر و عسلویه محصولات بالادست پتروشیمی مانند الفین، متانول تولید و صادر میشود ولی درچابهار برنامه این است که محصولات تولیدی آن تا زنجیره نهایی پایین دست شکل بگیرد. بنابراین مزیت اصلی چابهار تمرکز روی پایین دست است، مزیت دیگر چابهار به نزدیکی این منطقه به بازارهای هدف برمی‌گردد. بازار اصلی محصولات پتروشیمی در چین و هند و شرق آسیا قرار دارد. هزینه حمل محصولات از چابهار به این بازارهای هدف 10 دلار نسبت به عسلویه کمتر است و این موضوع یک مزیت رقابتی ویژه برای چابهار نسبت به دیگر هاب‌‌های ایران محسوب میشود.
سرعتگیرهای اصلی روند پیشرفت شهرک پتروشیمی مکران چه مسائلی هستند؟
عمده چالش مربوط به منابع مالی است که با توجه به شرایط فعلی کشور و محدودیتهای منابع مالی سبب شده که آهنگ حرکت طرح‌ها مطابق برنامه پیش نرود.در کنار این موضوع ما در حوزه بعضی از تکنولوژی و تجهیزات به کشورهای دیگر وابسته هستیم. البته باید متذکر شوم که شرکتهای داخلی هم طی سالهای اخیر توانسته اند بخش زیادی از این وابستگی را برطرف کنند و در حال حاضر بخش بسیار گسترده ای از این تجهیزات در داخل تولید میشود اما با این وجود کماکان برخی از تکنولوژی‌ها مثل کمپرسورها را از کشورهای دیگر تامین کنیم. با توجه به ارتباطهایی که با شرق آسیا و چین داریم شرایط تامین این تکنولوژی‌ها از کانال یادشده فراهم آمده؛ موضوعی که باعث شده دغدغه تامین تکنولوژی را تا حد زیادی از بین ببرد. بنابراین میتوان گفت عمده چالش کنونی ما برای توسعه طرح پتروشیمی چابهار همچنان تامین منابع مالی و عدم جذب سرمایه گذار خارجی باشد. شبکه بانکی کشور آن میزان توانمندی برای تامین مالی شهرک پتروشیمی را ندارد با اینکه بانکها با این طرح همراهی داشته اند اما به دلیل حجم بالای سرمایه گذاری به میزان مکفی نبوده است. ما حدود 14 میلیارد دلار سرمایه گذاری تنها برای فاز اول چابهار درنظر گرفته ایم، که رقم بسیار بالایی برای شبکه بانکی کشور محسوب میشود. این یکی از عواملی است که باعث ایجاد تاخیر نسبت به برنامه زمانبدنی شده ما شده است. ولی با این حال مانع جدی نبوده و همچنان پروژه در حال پیشرفت است.
از رقم 14 میلیارد دلار تاکنون چه مقدار تامین شده است؟
تا الان حدود یک و نیم میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام شده داشته ایم و حدود 1 میلیارد دلار هم تعهد داریم که در مجموع 2 و نیم میلیارد دلار میشود. شستان، گروه باختر، گسترش انرژی پاسارگاد از سرمایه گذاران اصلی این طرح هستند.