به گزارش تابناک سمنان، محمدامین ترابی بهل گرد در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن بیان اینکه در اوایل انقلاب عشایر بسیاری از افغانستان به‌سوی خراسان جنوبی کوچ کردند و از آنجاکه برای چرای دام، سوخت و فروش داروهای گیاهی نیازمند مراتع بودند و این یکجانشینی آسیب زیادی را برای منابع طبیعی به همراه داشت، بیان کرد: ساخت عروسک توسط عشایر و مطرح‌شدن آن در بازارهای جهانی در پروژه طرح ترسیب کربن با همکاری منابع طبیعی ایران و یونسکو کلید خورد.
وی افزود: عشایر خراسان جنوبی از ۱۰ الی ۱۵ سال پیش یکجانشین شدند و شاید اوایل برای آن‌ها مزیت‌هایی به همراه داشت اما بعد از مدتی دامداری نابودی مراتع و زندگی عشایر را تحت تأثیر قرار خواهد داد لذا مجریان طرح ترسیب کربن به‌منظور ایجاد کسب‌وکار پایدار ساختاین عروسک‌ها را آموزش دادند.
سربیشه اولین عروسک بین المللی را دارد
دانشجوی دکترای گردشگری از عشایر بهلولی شهرستان سربیشه به‌عنوان اولین عروسک سازهای بین‌المللی ایران نام برد و ابراز داشت: عروسک‌هایی در چهارمحال بختیاری و هرمزگان نیز ثبت جهانی شدند که نشان می‌دهد این عروسک‌ها توانستند به نحو مطلوب جایگاه خود را در سرتاسر ایران پیدا کنند و در جای‌جای ایران یکی پس از دیگری عروسک‌ها ثبت جهانی می‌شود.
ترابی بهل گرد بابیان ویژگی منحصربه‌فرد عروسک‌های عشایری خراسان جنوبی، افزود: زنان توانمند عشایر در خانهبا استفاده از پارچه‌های اضافی این عروسک‌ها را درست می‌کنند و قصه زندگی خودش و حتی آمال و آرزوهای خودشان را پشت آن می‌نویسد و این روایت گری داستان واقعی برگرفته از شخصیت‌های روستا به یکی از راه‌های درامد زایی و اشتغال پایدار برای عشایری که به‌جای کوچ رو بودن یکجانشین شدن را برگزیده است، تعریف شد.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا برخی از این عروسک‌ها صورتک ندارند، افزود: عروسک دو توک یا دختر کوچک اصیل‌ترین عروسک ساخت عشایر است که صورت ندارد و این به اینکه اوایل اسلام برمی‌گردد که طی یک دوره نقاشی صورت و صورتگری مکروه و دست بردن در کار خدا می‌دانستند اما ازآنجاکه قرار بود این عروسک‌ها ثبت جهانی و در این بازارها به فروش برسد با نقش صورت و خلق داستان کاربردی شد.
وقتی عروسک ها اقتصاد خانواده را می چرخانند
دانشجوی دکترای گردشگری در پاسخ به این پرسش که این عروسک‌ها چه نقشی را در اقتصاد خانوار عشایر ایفا می‌کند، ابراز داشت: این عروسک‌ها باقیمت ۱۰ الی ۱۵ هزار تومان به فروش می‌رسند و با توجه به اینکه برای خلق آن‌ها از مواد ضایعاتی استفاده می‌شود لذا در هر عروسک سود ۱۰۰ درصدی وجود دارد و با توجه به کویری بودن منطقه به‌خوبی توانست نقش خودش را در اقتصاد خانواده و عشایر جا انداخته و کم شدن دام و خشک‌سالی را در زندگی خودشان جبران کند.
ترابی بهل گرد در ادامه تصریح کرد: در روش ارزیابی پی. آر. آیی یعنی مشارکت روستایی نباید عروسک‌های خارجی را خریداری کرد که خوشبختانه در سال‌های اخیر با رویکردهای اقتصاد مقاومتی نشان دادیم که از کالای ایرانی حمایت می‌کنیم اما دراین‌بین تجربه دارا و سارا دو عروسک ایرانی بدون پردازش قصه بودند و بچه‌ها نمی‌دانستند دقیقاً با چه شخصیتی ارتباط برقرار می‌کنند
وی ضمن بیان اینکه زمانی که براییک جسم شخصیت می‌سازیم با ایجاد ارتباط عمیق کنار گذاشته نمی‌شود، ادامه داد: تجربه نشان داد عروسک‌هایی که دارای داستان و کارتون و شخصیت بودند با کنار زدن دارا و سارا بیشتر در قفسه‌های کودکان خود را نشان دادند لذا برای این عروسک‌های عشایری شخصیت‌پردازی صورت گرفت و این‌یکی از حلقه‌های گم‌شده عروسک‌های ایرانی است.
آوای سبز در حال اقدام است
فعال حوزه گردشگری بابیان اینکه ایده این طرح توسط موسسه آوای طبیعت و خانم افسانه احسانی ایجاد شد، ابراز داشت: داستان این عروسک‌ها و نوشته‌های سنجاق خورده به آن‌ها بر اساس شخصیت‌های واقعی هستند؛ دریکی از نوشته‌ها می‌خوانیم بی‌بی گل مشغول ساخت منگوله است و دو فرزند دارد و همسرش به رحمت خدا رفته... و به همین منوال هر عروسک راوی بی‌سخن اما معنادار خانمی در دل عشایر کویر جنوب خراسان است.
ترابی بهل گرد در ادامه تصریح کرد: الآن نه‌فقط بانوان بلکه آقایان و پسرها نیز در کار ساخت عروسک مشارکت فعال دارند و در دل هرکدام از این عروسک‌ها می‌توان رد پای آرزوی مردانه را هم حتی نظاره کرد و به نظر می‌رسد بتوان با حمایت‌های خوب مردم ایران و راه‌یابی این عروسک‌ها به بازار جهانی قصه درد و دل‌های روز و شب‌های عشایر را به گوش جهان رسانید.
وی افزود: طرح ترسیب کربن با شعار کسب‌وکار پایدار برای حفاظت از منابع طبیعی ایده موفقی بود که توانست علاوه بر حفظ محیط‌زیست به ایجاد توانمندی زنان روستایی نیز کمک کند که امیدواریم همچنان این ایده‌ها بتواند در رونق گردشگری مؤثر باشد.
بهل گرد روستایی در ۱۵ کیلومتری بیرجند زاهدان است.