به گزارش تابناک یزد، پارچه هایش متعلق به امروز و دیروز نیستند، دستمالهای زیبای شهر یزد از جاده ابریشم به تمام جهان فرستاده می شد و جایگاه این بافته های زیبا در یاد و خاطره نوستالژیک ما و شاید تمام ایرانیان غیر قابل انکار باشد. از شرق تا غرب، از هند گرفته تا شمالی ترین شهرهای دریای خزر از ترمه های بسیار زیادی که برای مردم کشمیر بافته می شد تا کارخانه های نساجی که در شمال ایران ساخته شده اند همه وامدار هنر صنعتگران یزدی بودند.
زری بافی ها، در موزه ها پیدا می شوند
زری، نفیس ترین و افسانه ای ترین دست بافته منسوخ شده ایرانی است که در روزگار رونق و رواج خود شهرتی عالم گیر داشته و هم اکنون نمونه هایی از آن زینت بخش موزه ها و سایر مراکز هنری ایران و دیگر کشورهای جهان هستند.
به گزارش سایت رف، هرچند در تاریخ نساجی ایران زمان پیدایش زری ناپیداست، ولی به طور اجمال از تاریخ و کتب قدیمه چنین استنباط می شود که نخست در زمان هخامنشیان و سپس در زمان ساسانیان بافتن پرده ها و پارچه های زری رواج داشته وبرای تزئین کاخهای سلاطین و کلیساهای جهان به کار می رفته است. مرکز عمده زری بافی ایران در گذشته یزد بوده است و از این شهر به دیگر نقاط جهان صادر می شده است.
دندانی بافی ترکیبی ساده اما پرزحمت
دندانی یا گل خورد با جامه زرتشتیان یزد نیز شهرت دارد و در حال حاضر به این بافت اصیل کمتر توجه شده و دارای شیوه بافتی ظاهراً ساده اما پرزحمت می باشد و برای تولید آن ابتدا گره هایی کوچک در پارچه زده می شود و به همین جهت نقش اساسی و اصلی آن به صورت کلی ساده است، معمولاً در اطراف آن یک رشته گل های هفت رنگ نیز تولید می شود که دارای ۴ ترنج ۴ گوش به رنگ قهوه ای متمایل به سیاه در وسط و در میان ترنج نقوش مدور با شیوه دندانی و به رنگ سفید آجری بافته می شود و سرانجام در نوار قرمز و سیاه با حاشیه گلهای دندانی به صورت دایره هایی با خطوط حاشیه دار ، ترکیب ساده ولی دلنشین را تکمیل می کند. این رشته نیز در یزد منسوخ شده است.
دارایی بافی به روش ماشینی ادامه دارد
پارچه های دارایی که در سالهای گذشته در یزد تولید می گردید تماماً از ابریشم طبیعی بوده و از رنگهای سنتی و گیاهی نیز استفاده می شده ولی در حال حاضر از نخ ویسکوز برای تار و از ابریشم مصنوعی یا ویسکوز برای پود استفاده می شود .با نوع و شیوه بافت دارایی انواع پارچه جهت مصارف مختلفی همچون رولحافی، بقچه سوزنی و رومیزی تولید می شود. با استمرار این شیوه از سالها پیش و با پیاده نمودن طرحها و نقشه های بی شماری و با پیاده نمودن از ساده ترین تا پیچیده ترین و همچنین نقشهای هندسی این هنر ـ صنعت از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته و هنوز هم از آن نام و نشانی به جاست. پارچه های دارایی را هیچ گاه مانند هم نمی توان یافت و هر کدام نرمی و مواجی ویژه و مخصوص به خود را دارد که آن را از انواع دیگر بافتهای رنگین و کلافه ای (باتیک) متمایز می سازد.
ترمه بافی یزد و قدمت تاریخی آن
پارچه ترمه به پارچه ظریف و لطیفی اطلاق می شود که از دو سری نخ تار و پود که با دست بافته شده باشد، به نحوی که پود در پشت پارچه به صورت آزاد و تراکم پودی آن زیاد باشد، جنس آن از کرک و پشم یا ابریشم با طرحهای اصیل و سنتی ایران است. نخستین مرحله بافت ترمه تهیه کردن مواد اولیه آن است. معمولاً ترمه را از پشم و ابریشم می بافند اما پشم سفید رایج ترین پشمی است که در بافت ترمه مورد استفاده قرار می گیرد زیرا می توان آن را با هر رنگی که دلخواه است رنگ آمیزی کرد. پشم ترمه باید مرغوب بوده و الیاف بلندی داشته باشد. نحوه آماده کردن، ریسیدن و رنگرزی کردن و بافت پشم در قرن ۱۶ میلادی در ایران پیشرفت زیادی کرد. دوره شاه عباس صفوی را می توان دوران اوج و شکوفایی صنعت ترمه بافی عنوان کرد. ترمه انواع مختلفی دارد: ۱- ترمه چارقدی ۲- ترمه شال راه راه ۳- ترمه اتابکی ۴- ترمه شال بندی ۵- ترمه شال محرمات ۶- ترمه کشمیری ۷- ترمه زمردی ۸- ترمه امیری ۹- ترمه یزدی.
شعربافی همان پارچه بافی یزدی است
۱۸۰۰ سال از قدمت واقعی شهر یزد می گذرد. نوادگان بهرام گور سازندگان شهر یزد هستند. اولین گامی که مردم یزد در زمینه نساجی برداشتند بر می گردد به دوره سلجوقیان و با بافندگی نخ و پارچه این کار را اغاز کردند. در ابتدا با پنبه و پشم و بعدا به علت مجاورت با جاده ابریشم، با ابریشم پارچه بافی می کردند. به همین دلیل هم یزدی ها به مجموع مشاغل نساجی سنتی یزد از قبیل دارایی بافی، احرامی بافی، ترمه بافی و غیره را که به وسیله دستگاه سنتی بافندگی بافته می شود را شعربافی (ابریشم بافی) می گویند. در قدیم شغل اکثر مردم یزد شعربافی یا مشاغلی در رابطه با آن مثل نخ ریسی، رنگرزی و تهیه ابریشم بوده است.