تابناک / عبدالمهدی رجایی/نویسنده و پژوهشگر تاریخ / ما از گردشگری روستایی فقط بازدید از روستای ابیانه یا ماسوله را بهیاد میآوریم! اما داستان گردشگری روستایی بسیار وسیعتر از اینهاست. جعفر کریمیو محمدرضا محبوبفر، پژوهشگرانی هستند که در سال 1391 بهسراغ این جنبه از گردشگری رفتند و کتابی باعنوان «گردشگری روستایی ایران (جاذبهها، روستاهای شگفتانگیز، برنامهریزی)» نگاشتند.
آنها در پیشگفتار کتاب بیان کردهاند: «گردشگری روستایی یکی از مفاهیم و اشکال توسعه پایدار است که از رهگذر ارتقای سطح بهرهوری در مناطق روستایی، باعث ایجاد اشتغال، اصلاح توزیع درآمد، حفظ محیط زیست و فرهنگ بومی، جلب مشارکت مردم محلی و ارائه شیوههای مناسب برای انطباق باورها و ارزشهای سنتی میشود.»
آنها برای بیان ضرورت مطالعه خویش میگویند: «کشور ما بهرغم داشتن جاذبههای فراوان در مناطق روستایی بهدلایل عدیده تاکنون نتوانسته در راستای توسعه صنعت توریسم و توسعه پایدار روستایی گام مهمی بردارد؛ لذا در ایـــن کتــــاب بـــــه ارزیــــابی و بـــــررسی پتانــسیلهــــای گــردشگری روستایی استانهای مختلف باتوجه به جدیدترین اطلاعات اقدام شده است.» آنها خاطرنشان کردهاند:«در فصل اول از چهار فصل کتاب، مفاهیم اساسی درزمینه گردشگری، گردشگری روستایی و توسعه پایدار مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم، مسائل کلیدی گردشگری روستایی، منطقهبندی و اهمیت آن در دنیای کنونی مورد بحث قرار گرفته است.
فصل سوم، به بحث درباره روستاهای هدف گردشگری تکتک استانهای کشور پرداخته و جدیدترین اطلاعات سال 1390 در زمینه روستاها، امکانات، مسیرها و نقشههای بهروز آورده شده است. فصل چهارم، بهعنوان مهمترین فصل کتاب به بررسی نقش گردشگری روستایی در توسعه پایدار روستاها بهخصوص در ایران پرداخته و نظرات مختلف در این زمینه بررسی شده است.
در ادامه باتوجه به اطلاعات خدمات و تسهیلات گردشگری روستایی ایران، به ارزیابی و بهرهمندی استانهای مختلف در توسعه گردشگری روستاها باتوجه به دو مدل کاربردی تحلیل عاملی و تحلیل خوشهای پرداخته و نتایج بهصورت جداول و نقشههایی ارائه شده است.» آنها امیدوارند این پژوهش مورداستفاده علاقهمندان ایرانشناسی، دانشجویان و محققین رشته جغرافیا و برنـــامـــهریزی تــــوریســــم، مــــــدیریت جهانگردی، گردشگری و مدیران این حوزه قرار گیرد.
مولفین در ذیل فصل «نقش گردشگری در توسعه پایدار روستایی» میآورند: «جامعه روستایی ایران از پتانسیل خوبی برای گردشگری روستایی برخوردار است و باتوجه به این شاخه از گردشگری میتوان به توسعه پایدار مناطق روستایی کشور کمک کرد که نیاز به سیاستگذاری و برنامهریزی دارد. برای رونق گردشگری روستایی باید ضمن شناسایی روستاهای دارای توانمندی لازم، روستائیان را با هدف آشنایی با فواید گردشگری آموزش داد.»
مولفین حدود 700 صفحه از کتاب 820 صفحهای خود را به فصل سوم، یعنی «گردشگری روستایی استانهای کشور» اختصاص داده و در ذیل 31 استان کشور، به معرفی روستاهای آن پرداختهاند که کاری درخور توجه است. آنها ظرفیتها و تاسیسات گردشگری هر استان را معرفی کردهاند.
در معرفی روستاها ابتدا توجه داشتهاند که گردشگر چگونه خود را به آن روستا برساند؛ سپس ظرفیتهای آن را بازگفتهاند. مناظر طبیعی، تفریحگاهها، معماری، آداب و رسوم و ... در این کتاب معرفی شدهاند؛ مثلا در استان اصفهان روستاهای نشلج، ولوجرد، مصر، فرحزاد، گرمه، ابیانه، چوپانان و ورتون را بهعنوان هدف گردشگری معرفی کردهاند.