ديدگاهها در پايتختهاي غربي با اين ديدگاه
فزاينده در تهران مطابقت دارد كه رياض با اهدافي خاص به دنبال ايجاد تنش يا حتي ورود
به مقابله با ايران است.
«فيليپ گوردون» دستيار ارشد سابق رئيسجمهور امريكا در مصاحبه
با برنامه چارلي رز گفته كه قطع روابط عربستان سعودي با ايران، عامدانه بوده و در واقع
«پيامي از سوي سعوديها به امريكا»ست. همين ديدگاه در تهران نيز از سوي مقامهاي ايراني
ابزار ميشود.
«عربستان رو جنگ بسته است و نان خود را در جنگ ميبيند.» آنچه باعث ميشود
سعوديها تا اين حد آماده تقابل با ايران بشوند به تحولاتي در منطقه غرب آسيا برميگردد كه از اوايل قرن حاضر شروع شده است و
هم اكنون نيز در جريان است.
نقطه آغازين، اين
تحولات حمله امريكا به عراق و سقوط صدام حسين است كه در پي آن شيعيان به قدرت رسيدند
و بغداد كه اهميت زيادي نه تنها براي عربستان سعودي بلكه جهان عرب دارد به يكي از همپيمانان
تهران تبديل شد.
پس از آن، حزبالله لبنان، مهمترين متحد ايران، در جريان جنگ تابستان
2006 با رژيم صهيونيستي نه تنها طرح خاورميانه بزرگ امريكا را ناكام گذاشت بلكه خود
را به عنوان يك بازيگر تأثيرگذار منطقهاي معرفي كرد كه در آينده نقش مهمي در كمك به
تهران به عهده خواهد گرفت.
سعوديها در حالي نظارهگر قدرتيابي چراغ خاموش ايران بودند
كه تحولات پرشتاب پنج سال گذشته جهان عرب بهويژه در سوريه، عراق و يمن كاملاً برخلاف
خواست رياض پيش رفته است.
در سوريه آخرين ضربه
ايران در قالب محور مقاومت و متحدان آن عليه عربستان سعودي با كشته شدن زهران علوش
فرمانده گروه سلفي جيش السلام وارد شد. علوش يك دارايي فوقالعاده ارزشمند براي رياض
محسوب ميشد و آلسعود رؤياهاي زيادي براي آن در شامات تصور ميكردند، به همين دليل
اين مقام آگاه كشورمان يكي از دلايل اعدام شيخ نمر را احتمالاً واكنش به كشته شدن زهران
علوش عنوان كرد، موضوعي كه كارشناسان نيز آن را تأييد ميكنند.
سيد رضا ميرطاهر معتقد
است شكار علوش به عنوان سرمايه رياض نقش مهمي در تصميم سعوديها داشته است.
علاوه بر
اين عربستان سعودي پس از ورود نظامي روسيه و مذاكرات سياسي كه متعاقب آن شكل گرفته
احساس ميكند اهداف خود در سوريه با بنبست مواجه شده است.
شكست برنامههاي سعوديها تنها به دمشق مربوط نميشود و برنامههاي آنها براي ساقط كردن بغداد به عنوان يكي از همپيمانان ايران نيز با بن بست مواجه شده و نيروهاي عراقي در حال بازپسگيري شهر به شهر مناطق خود از گروههاي تروريستي هستند كه ماهيت تكفيري دارند. آنها چند روز قبل به يكي از مهمترين پيروزيهاي خود عليه داعش در رمادي دست يافتند.»