خاطره سرمدی اظهار کرد: رنگهای مصنوعی خوراکی جهت جذاب کردن مواد غذایی کاربرد دارند و از زمانهای گذشته و حتی در دوران باستان نیز از رنگ در غذا استفاده میشده است.
وی افزود: استفاده از رنگهای خوراکی مواد غذایی که در کارخانهها تولید میشوند، به دلیل وجود مسئولان فنی و آزمایشگاه و استاندارد تدوین شده برای مواد غذایی کارخانجات، مشکلساز نیست زیرا استاندارد و میزان مصرف رنگ نیز برای کارخانهها مشخص است.
این کارشناس بهداشت مواد غذایی مرکز بهداشت خوزستان با بیان اینکه در مورد استفاده از رنگ در مواد غذایی در کارخانهها مشکل قانونی و دستورالعملی وجود ندارد، گفت: با این وجود، در محصولات و مواد غذایی که در سطح عرضه هستند و در کارگاههای سنتی، رستورانی، فستفودها، قنادیها و کارگاههای شیرینیپزی تولید میشود، مشکل استفاده از رنگهای مجاز و غیرمجاز خوراکی وجود دارد.
وی با بیان اینکه دو نوع رنگ خوراکی قابل استفاده در مواد غذایی وجود دارد، عنوان کرد: نوعی از رنگهای مجاز و خوراکی که دارای استانداردهای بینالمللی و استاندارد ایران هستند، در تولید مواد غذایی در کارخانجات استفاده میشود ولی جز مسئولان فنی و کارخانهها که اجازه استفاده از این نوع رنگ را دارند، دیگران حق استفاده از آن را ندارد. بر روی بسته این رنگها نیز درج شده که تنها در واحدهای دارای مسئول فنی قابل استفاده هستند.
سرمدی افزود: همچنین در سالهای اخیر رنگهایی با تکنولوژیهای جدید تولید شدهاند که پایه آنها طبیعی است و وزارت بهداشت نیز مجوز استفاده از این رنگها را در واحدهای صنفی صادر کرده است. بر روی این نوع از رنگ درج شده که جهت استفاده واحدهای صنفی مجاز است. این رنگها مشکلی جهت استفاده نداشته و نیاز به مسئول فنی نیز ندارند.
این کارشناس بهداشت مواد غذایی بیان کرد: با این حال، نوع دیگری رنگ غذا وجود دارد که نه کارخانههای دارای مسئول فنی و نه واحدهای صنفی نباید از این نوع رنگ استفاده کنند. این نوع رنگها که از کشورهای دیگر وارد میشوند، رنگهای زیبا و جذاب ولی بسیار مضر هستند. گاه دیده شده که این رنگها، رنگهای مورد استفاده در صنعت نساجی بودهاند.
وی با اشاره به نوعی رنگ بسیار خطرناک و مضر که در حال حاضر بسیار از آن استفاده میشود، گفت: رنگ صفار زعفران، رنگی مضر و موجود در بازار است که اکنون به دلیل جمعآوری کمتر در بازار یافت میشود. برخی افراد سودجو در واحدهای تهیه و عرضه غذا از این رنگ بر روی برنج و یا سایر مواد غذایی استفاده میکنند که در صورت مشاهده با افراد متخلف به شدت برخورد میشود.
سرمدی ادامه داد: در موارد بسیاری با موارد استفاده از این نوع رنگها برخورد قانونی شده است و اکنون نیز در صورت مشاهده استفاده غیرمجاز از رنگها، جمعآوری و با متخلفان برخورد شده و به تعزیرات و دادگاه ارجاع خواهند شد. در مجموع نیز با ورود رنگهای گیاهی و مجاز که مجوز استفاده در واحدهای صنفی را دارند، استفاده از رنگهای غیرمجاز و مضر کاهش یافته است.
این کارشناس مرکز بهداشت خوزستان عنوان کرد: استفاده از رنگ غذا به ویژه رنگهای غیر مجاز به دلیل مواد شیمیایی موجود در آن، بسیار مضر بوده و میتواند بر سیستم گوارش و کبد تاثیر گذاشته و موجب ایجاد حساسیتهای پوستی و تنفسی و به تدریج بروز بیماریهای مزمن شود.
وی اظهار کرد: والدین به ویژه مادران باید فرزندان خود را از مضرات و عوارض استفاده از رنگ غذا آگاه کرده و به آنان آموزشهای لازم را در زمینه مصرف غذاهای ناسالم و حاوی رنگهای خوراکی دهند. در خانه میتوان به عنوان جایگزین رنگ غذا از مواد خوراکی طبیعی از جمله چغندر، زعفران، زردچوبه، روناس و کاکائو استفاده کرد؛ این نوع رنگهای طبیعی به دلیل عدم صرفه اقتصادی و جذابیت کمتر رنگ، در موارد صنعتی استفاده نمیشود.
سرمدی با بیان اینکه گاه وجود تبلیغات بسیار در زمینه رنگها ممکن است تاثیر آموزش در استفاده درست از رنگ غذا را کمرنگ کند، گفت: افراد باید آگاه باشند که رنگ جذاب یک ماده غذایی به معنی ورود مواد شیمیایی خطرناک به بدن است و بهتر است در مصرف ماده غذایی، در پی رنگ جذاب آن نباشند.