مصوبه برج - باغ شورای شهر چندسالی است به محل اختلاف مسئولان و کارشناسان تبدیل شده است؛ موضوعی که به قصد حفظ باغهای شهری تصویب شد؛ ولی نه تنها موجب دستیابی به این هدف نشد، بلکه به نوعی روند ویرانی باغها را تشدید کرد، به طوریکه مدیر کل مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان یکی از منتقدان سرسخت مصوبه برج - باغ معتقد است که این مصوبه باید هرچه زودتر لغو شود.
این مصوبه یکی از مصوبات دوره دوم شورای شهر تهران است که در سال ۸۲ به تصویب رسید و در شورایعالی شهرسازی و معماری کشور نیز تایید شد و در مفاد طرح تفصیلی شهر تهران قرار گرفت. طبق این مصوبه، متولیان ساختوساز میتوانستند صرفا در ۳۰ درصد از مساحت باغ، ساختوساز انجام دهند و ۷۰ درصد باقی مانده باغ را حفظ کنند، اما در عمل چنین نشد چون اولا شهرداران مناطق در شوراهای معماری بعضا تا ۵۰، ۴۰ درصد اجازه سطح اشغال در طبقات را دادند و ثانیا به بهانه تامین پارکینگ، در زیرزمینها بر اساس مصوبات کمیسیون ماده ۵ بعضا ۶۰ تا ۷۰ درصد زیر زمین، تحت ساخت رفت و با ایجاد رمپها در فضای باقی مانده که بخشی از فضای ۷۰ درصد باغ را اشغال میکرد، عملا شاهد از بین رفتن باغات شهر شدیم.
محمد درویش، مدیرکل مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، با تاکید بر اینکه این مصوبه یکی از بدترین مصوبههای شورای شهر تهران در بین همه شهرهای ایران بود، گفت: "در شرایطی که بیش از ۷۰ درصد پوشش گیاهی تهران در طول ۶۰ سال اخیر از بین رفته است،در سال ۸۲ مصوبهای تنظیم شد و به تصویب رسید که به واسطه آن مجوز دادیم پوشش گیاهی و باغهای باقیمانده نابود شود."
وی ضمن انتقاد شدید از مصوبه برج - باغ اظهار کرد: "این مصوبه، قابل قبول نیست و متاسفانه برخی هنوز از آن دفاع میکنند."
مدیرکل مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه این مصوبه به هیچ وجه قابل پذیرش نیست، بیان داشت: "مردم ایران کسانی را که این موضوع را تصویب کردند، نمیبخشند و کسانی که همچنان اصرار دارند مصوبه باقی بماند یا حتی اصلاح شود مورد بخشش مردم قرار نمیگیرند."
درویش با تاکید بر اینکه مصوبه برج - باغ حتما باید لغو شود، تصریح کرد: "باید تلاش کنیم اندک باغهای باقیمانده در تهران حراست شوند. دولت باید بتواند محوطههای ارزشمند را حفظ کند و حتی اگر مالکان باغها توان، قدرت و میل حفاظت از فضاهای سبز را ندارند، دولت باید آنها را به کمک شهرداریها خریداری و حفاظت کند نباید دیگر شاهد آن باشیم که باغهای ارزشمند تهران، همدان، شیراز، اصفهان و... قربانی ساخت و سازها شوند."
پیش از این در اسفندماه سال ۹۵ و در جریان سیصد و سی و دومین جلسه علنی شورای شهر تهران بود که محمد حقانی - رییس کمیته محیط زیست شورای شهر، مبنای مصوبه برج باغ را غیرقانونی اعلام کرد و گفت: "این مصوبه تیشه به ریشه باغهای تهران زده است."
همچنین رحمتالله حافظی - رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران- نیز حدود یک سال پیش بیان داشت: "مصوبه برج - باغ، باغهای شهر تهران را به تاراج داده است."
حالا مدتی است صحبت از کاهش طبقات برج – باغ هاست، که دقیقا حکم نوشدارویی را داررد که هیچ دردی را دوا نخواهد کرد.
محمدمهدی تندگویان، با اشاره به ایرادات مصوبه برج _باغ و ارائه پیشنهادات جایگزین این مصوبه گفت: "دو سال است که در راستای حل اشکالات مصوبه برج - باغ، جلساتی با کمیسیونهای سلامت و حقوقی برگزار کردیم اما اتفاق مثبتی رقم نخورده و نتوانستیم هیچ راه حل و پیشنهاد جایگزینی در این زمینه داشته باشیم."
وی در مورد پیشنهاد یکی از اعضای شورای شهر مبنی بر کاهش تعداد طبقات ساختمانهای ساخته شده در باغات اظهار کرد: "کاهش طبقات ساختمانها در باغ چه دردی از باغ دوا میکند؟ کاهش طبقات تنها باعث بهبود منظر شهری و تسهیل در تردد شبکه معابر شهری میشود وگرنه دردی از باغ و شهر دوا نمیکند چرا که هر نوع ساخت و ساز در باغ موجب نابودی باغ میشود."
نایب رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران با بیان اینکه ما در جلساتمان به جمع بندی در خصوص گزینههای پیش روی برج باغ نرسیدیم، بیان داشت: "حافظی رئیس کمیسیون سلامت یکی از منتقدان مصوبه برج باغ است اما طرحهایش از لحاظ ساختاری، کارکردی ندارد و بیشتر جنبه توبیخی است و این در حالیست که با این تصمیمات، مالک را در شرایطی قرار میدهیم که باغش را که هیچ نوع مزیت شهرسازی نداشته و ساخت و سازی نیز نمیتواند در آن انجام دهد، عملا به سمت این موضوع که باغش را تخریب کند سوق میدهیم و بر همین اساس باید راه حلی را پیشبینی کنیم که باغ حفظ شده و مالک از اینکه باغ دارد نیز خوشحال باشد."
وی با بیان اینکه پیشنهاد کاهش طبقات در باغات موجب سلب امتیاز مالکان شده و هیچ جایگزینی هم بابت این موضوع به مالک ارائه نشده است، ادامه داد: "به همین دلیل مالک را عملا به نابودی باغ تشویق میکنیم چرا که باغش هیچ اورده ای ندارد. بنابراین سلب امتیاز و برخوردهای توبیخی باید در حالی باشد که بسته های تشویقی به مانند معافیت از پرداخت هزینه پروانه ساخت، آبیاری درختان و.... هم در نظر گرفته شود."
تندگویان با بیان اینکه در دنیا نمونههای مختلف موفقی داریم گفت: "در کشورهای دیگر ساختار متفاوت است، یعنی اینکه حفظ و نگهداری فضای سبز داخل فضاهای خصوصی بر عهده شرکتهای خصوصی است و این شرکتها در ملک حاضر شده و نسبت به نگهداری فضای سبز و درختان اقدام میکنند و از سوی دیگر هزینههای نگهداشت و ... را نیز از مالک دریافت میکنند اما در ایران به دلیل دیدگاههای اقتصادی که وجود دارد مردم از این موضوع استقبال نخواهند کرد."
وی با بیان اینکه باید به راه حلهای بهتری برای مصوبه جایگزین برج باغ دست یابیم تصریح کرد: "برخوردهای سلبی برای حفظ باغات جوابگو نیست چرا که مالک با آتش زدن باغ، زمین را برای ساخت و ساز آماده میکند و باید به دنبال راه حل بهینه باشیم و این راه حلها کمکی به نگهداری باغ نمیکند."
تندگویان با بیان اینکه از سال 82 (در پی مصوبه برج - باغ) تا کنون به استناد تصاویر هوایی شهر میتوان گفت که 70 درصد باغات از بین رفتهاند، اظهار کرد: "این نتیجه مصوبه برج_ باغ است و باغاتی که مانده همچون کن و.. نیز بزرگ مقیاس هستند و البته باید بگویم که باغی نیز برای تهران باقی نمانده به گونهای که در کمیسیون ماده 7 تقریبا پرونده باغ نداریم و عمدتا پرونده مربوط به جرایم برای بررسی میآید."
نایب رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران، در پایان با بیان اینکه در پی مصوبه برج - باغ حتی تخلفات نیز افزایش یافته و مدلش تغییر کرده است، تصریح کرد: "در گذشته مالک کل زمین را نابود میکرد اما حالا به گونهای فضای سبز را نابود میکند که در راستای تأمین منافعش باشد و این تغییر مدل تخلف سوال برانگیز است."