انتخابات و موضوع رد صلاحیت ها و
همچنین برگزاری امتحان برای نامزدهای خبرگان در کانون توجه روزنامه های
امروز قرار داشت. این در حالی است که موضوع هدفمندی یارانه ها و احتمال حذف
و همچنین موضوع برنج های آلوده از دیگر موضوعات مهم امروز بوده است.
در ادامه می‌توانید روایت تابناک از مهم‌ترین مطالب روزنامه‌هایی پنجشنبه دهم دی ماه را مرور کنید.
«روزنامه ابتکار» در گزارشی با عنوان «خطر انفجار «مین» یارانه ها !» به موضوع پرداخت یارانه های نقدی پرداخته است. این روزنامه در بخشی از این گزارش می نویسد: «مین‌گذاری در اداره کشور» این عبارتی بود که مشاور اقتصادی دولت روحانی درست دو سال پیش در همین زمان از آن استفاده کرد. "برخی از مین‌ها کشف شد برخی هم در آستانه انفجار است و فقط کافی است که پایمان را از روی آن برداریم." حسام الدین آشنا در حالی این سخنان را مطرح کرد که امروز شاید یکی از آن مین ها در حال عمل کردن است. پرداخت یارانه ها و دیده شدنش در بودجه سال 95 موضوعی است که می تواند دولت را با چالش های جدی مواجه کند، یارانه هایی که پرداخت آن هر ماه هزینه های گزافی را برای دولت به همراه داردو در عین حال این مبلغ می تواند به شکل زیرساختی در اقتصاد کشور به کار رود و به صورت بلند مدت اثر قابل ملاحظه ای دراشتغال و رشد اقتصادی فراهم کند. دولت اما این روزها مشغول تدوین بودجه و برنامه ششم توسعه به طور همزمان است و اگرچه پیش از این نوبخت اعلام کرده بود پرداخت یارانه ها به روال سایق ادامه دارد و در بودجه 95 به همان سیاق ادامه پیدا می کند اما به گفته برخی کارشناسان نه تنها منابع پرداخت یارانه ها معضل مهم دولت به حساب می‌آید بلکه ماهیت این روش و باید و نباید پرداخت این مبلغ بحث اصلی کارشناسان اقتصادی است.
هدفمندی یارانه ها از اول اشتباه بود
مهدی تقوی استاد اقتصاد دانشگاه علامه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ابتکار با اشاره به مشکلات هدفمندی یارانه ها گفت: از ابتدا جزو کسانی بودم که با موضوع هدفمندی یارانه ها به این شکلی که دولت احمدی نژاد اجرا کرد مخالف بودم گروهی که تصمیم به هدفمندی یارانه ها گرفتند نه از هدفمندی و نه از یارانه هیچ نمی دانستند. وی افزود: تاچر در دهه ی هفتاد میلادی تجربه ی احمدی نژاد را در انگلیس پیاده کرد که تبعات بسیار بدی برای اقتصاد انگلیس داشت، نتیجه آن منفور شدن چهره ی او در بین مردم شد. این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: اشتباه اول در زمانی آقای هاشمی در جریان تعدیل اقتصادی و اشتباه مهلک بعدی در دوره ی احمدی نژاد رخ داد که نتیجه ی آن تورم 40 درصد و نرخ رشد منفی بود.
حذف یارانه ها و یا یارانه ی پردرآمدها سوژه ی اصلی رسانه های خبری منتقد دولت بوده تا هر چند وقت یک بار این موضوع را دستمایه تحریک اذهان مردم کنند، مساله ای که هر بار با تکذیب یکی از مقامات دولتی مواجه می شود. اگرچه حذف تدریجی یارانه ها می تواند به توسعه زیرساخت های کشور کمک کند و اکثر کارشناسان نیز بر این نکته اتفاق نظر دارند اما تبعات سیاسی آن برای دولت کم نخواهد بود. مهدی تقوی در این خصوص می گوید: دربحث یارانه ها دولت نباید از تبعات سیاسی این اقدام هراسی داشته باشد، قطع یارانه ها و صرف هزینه ی آن دراقتصاد، نفع مستقیم برای مردم خواهد داشت و آقای روحانی باید در این زمینه برای مردم روشنگری کند. وی با اشاره به اقدامات مفید دولت در زمینه های اقتصادی، اظهار داشت: اگر از یک نمونه آماری مردم نظر سنجی کنید، سیاست های دولت روحانی از نظر مردم بسیار مناسبتر از سیاست های اقتصادی دولت احمدی نژاد است. این استاد اقتصاد به موضوع رکود اشاره کرد و افزود: کسانی که حرف از رکود در وضعیت فعلی اقتصاد می زنند از علم اقتصاد بهره نبرده اند، زمانی که رشد اقتصادی مثبت شده و تورم پایین آمده به معنی رونق است نه رکود. وی گفت: اگرچه در بخش هایی مانند خودرو و مسکن بازار راکد است اما دلایل آن معطوف به رکود در کل اقتصاد نیست.
«روزنامه جوان» در گزارشی با عنوان « سرمایه واردکنندگان مهم‌تر از سلامت مردم شد!» می نویسد: « ظاهراً عده‌اي در دولت «تنظيم بازار» و ارزان نشدن قيمت سيب‌زميني را مهم‌تر از سلامت جان مردم مي‌پندارند، شايد هم قرار است «تنظيم سود» سرمايه‌داران واردكننده برنج به هم نريزد، اما به هر صورت موضوع با تأييد و تكذيب سازمان‌هاي مربوطه درحال پاسكاري است، به طوري كه معاون وزير جهاد با اظهار بي‌اطلاعي از توزيع اين برنج‌ها، تاريخ مصرف برنج را ۱۸ ماه اعلام كرده است.
پس از امحاي ۱۷ هزار تن سيب‌زميني در ماه گذشته و امحاي خرما توسط تعاون روستايي اين بار نوبت به توزيع برنج‌هاي تاريخ مصرف گذشته وارداتي مي‌رسد؛ محموله‌هاي برنج آلوده و تاريخ مصرف گذشته‌اي كه از انبارهاي شركت بازرگاني دولتي بين مردم به‌ويژه در ايام محرم توزيع شده بود، اين روزها در حال پاسكاري بين مسئولان مربوطه است و وزير جهاد كشاورزي به‌جاي احساس نگراني براي سلامت مردم، آن را طبيعي قلمداد كرده و گفته كه تمديد تاريخ مصرف برنج‌ها يك امر طبيعي به شمار مي‌آيد، البته سخنگوي هيئت رئيسه مجلس نيز روز گذشته در واكنش به توزيع اين برنج‌ها گفت مي‌خواهند هزاران تن برنج آلوده و تاريخ مصرف گذشته را از انبارهاي شركت بازرگاني دولتي به انبارهاي ديگر منتقل كرده و با تغيير بسته‌بندي و نصب تاريخ جديد در بازار مصرف توزيع كنند. حال سؤال اين است: دولتي كه براي تنظيم بازار و كاهش قيمت سيب‌زميني احساس نگراني كرده و سيب‌زميني سالم محصول زحمت كشاورز ايراني را امحا مي‌كند، چرا براي سلامت و جان مردم احساس نگراني نمي‌كند و برنج آلوده و فاسد وارداتي متعلق به سرمايه‌داران را بين مردم توزيع مي‌كند؟!
به گفته فعالان بازار، دلالان برنج‌هاي وارداتي در سال‌هاي اخير از نابساماني بازار سود برده‌اند، به طوري كه به‌رغم كاهش قيمت‌هاي جهاني، برنج‌هاي وارداتي را با قيمت‌هاي بالا به مصرف‌كنندگان ايراني تحميل مي‌كنند، اما نكته جالب حمايت برخي سازمان‌ها از اين واردكنندگان و حفظ منافع آنهاست. البته حمایت از منافع واردکنندگان که در دولت تدبیر بیش از گذشته بوده، علاوه بر واردکنندگان برنج به واردکنندگان کودهای کشاورزی نیز سرایت کرده، به‌طوری که معاون وزیر جهاد کودهای وارداتی را به کودهای داخلی ترجیح می‌دهد. همچنین اين روزها اخباري مبني بر امحاي خرماهاي خريداري شده توسط تعاون روستايي در سال گذشته نيز منتشر شده است. »
«روزنامه اعتماد» در گفت و گو با سخنگوی شورای نگهبان پرداخته است. این روزنامه در این گفت و گو با عنوان «شوراي نگهبان: پيشگويي نكنيد» به نقل از ابراهیمیان می نویسد: « هنوز هيچ چيزي معلوم و مشخص نيست. همه بايد منتظر پايان اين يك ماه باشند. در پايان اين يك ماه ليست قطعي را اعلام خواهيم كرد. خواهش ما هم اين است كه قبل از پايان رسيدن زمان رسيدگي گمانه‌زني صورت نگيرد تا همه منتظر تصميم مرجع قانوني باشند.»
«روزنامه رسالت» در یادداشتی به قلم حنیف غاری با عنوان « توجيه گر رفتار آمريکا نباشيم» می نویسد: « اين روزها شاهد بروز مناقشه اي ميان ايران و ايالات متحده آمريکا بر سر موضوع برجام هستيم. مناقشه اي که معلول کارشکني علني واشنگتن در آستانه اجرايي شدن برجام است. بر اساس کارشکني اخير مقامات آمريکايي، طرح محدوديت سفر بدون رواديد در ايالات متحده آمريکا به قانون تبديل شده و به امضاي رئيس جمهور ايالات متحده رسيد. اقدامي که نقض عيني ماده 29 برجام برجام محسوب مي شود. به موجب اين طرح ،اتباع 38 کشوري که تا به حال از گرفتن رواديد آمريکا معاف بودند و داراي تابعيت يکي از کشورهاي ايران،عراق،سوريه و سودان نيز باشند، يا آن دسته از اتباع اين 38 کشور که از سال 2011 بدين سو به يکي از 4 کشورياد شده سفر کرده باشند، از اين پس براي سفر به آمريکا بايد با مراجعه حضوري به نمايندگي هاي ديپلماتيک آمريکا رواديد بگيرند. اين طرح، بخشي از لايحه بودجه 1/1 تريليون دلاري سال آينده آمريکاست. طرح مذکور بخشي از لايحه بودجه 1/1 تريليون دلاري آمريکا در سال 2016 ميلادي محسوب مي شود. اعضاي تيم مذاکره کننده هسته اي کشورمان با حمايت مقام معظم رهبري و ملت ايران در سلسله مذاکراتي سخت و فشرده حضور پيدا کردند. ثمره اين تلاشها جمع بندي مشترک مذاکرات در تيرماه امسال بود. پس از آن نيز در جلسات مختلف، کليت نظام برجام را به عنوان محصولي عقلاني پذيرفت و در عين حال نسبت به دو مقوله " کارشکني احتمالي طرف مقابل " و "لزوم صيانت در مقابل نقاط بازدارنده برجام " حساسيت به خرج داد. بديهي است که تيم مذاکره کننده هسته اي وظيفه خود را در اين خصوص به خوبي انجام داده است. از اين مرحله به بعد، تيم مذاکره کننده هسته اي مسئول توجيه کارشکني هاي صورت گرفته از سوي دشمن قسم خورده و غير قابل اعتماد جمهوري اسلامي ايران نيست و ملت ايران نيز چنين انتظاري از تيم مذاکره کننده ندارد. بر اين اساس اگر واشنگتن زماني برجام را زير پا گذاشت، مسئوليت و قصوري متوجه تيم مذاکره کننده هسته اي نيست و بر همين اساس، نيازي به توجيه اقدام طرف آمريکايي توسط اعضاي تيم وجود ندارد. در جريان کارشکني اخير مقامات آمريکايي، بعضا شاهد موضع گيري هايي از سوي اعضاي تيم مذاکره کننده هسته اي بوديم که از نامه جان کري به عنوان تعهدي محکم ياد کرده و آن را براي مقابله با مصوبه صريح کنگره کافي مي دانستند. اين در حالي‌است که حتي هيلاري کلينتون نامزد ارشد حزب دموکرات در انتخابات رياست جمهوري آينده نسبت به اين مصوبه استقبال کرده است. در اينجا "توافق با اوباما" جايگزين "توافق با واشنگتن" به عنوان يکي از اعضاي 1+5 شده است.
در نهايت اينکه هم اکنون زمان واکنش عقلاني و در عين حال قاطعانه ما نسبت به کارشکني علني طرف آمريکايي در نقض ماده 29 برجام است. اين اقدام متقابل بايد هم توسط دولت و هم توسط مجلس شوراي اسلامي صورت گيرد. همچنين لازم است پاي کميسيون مشترک اجراي برجام نيز در همين جا به مسئله باز شود تا عيار واقعي آن در دافع از حقوق حقه ايران مورد ارزيابي قرار گيرد. با توجه به اينکه تروئيکاي اروپايي، چين و روسيه همه مخالف اقدام اخير آمريکا هستند، لازم است با تشکيل کميسيون مشترک برجام در اين خصوص به صورتي جدي تصميم گيري شود. در اينجا بايد نسبت به اصل "کنش و واکنش متقابل" توجهي جدي مبذول داشت. هم اکنون کنش ابتدايي از سوي طرف آمريکايي صورت گرفته است . واکنش متقابل مجلس شوراي اسلامي و دولت محترم نيز بايد بر مبناي همين کنش طرف مقابل تعريف شود تا گستاخي طرف آمريکايي در مسير اجرايي شدن برجام ديگر تکرار نشود.»
«روزنامه شرق» در گزارشی با عنوان « كنكور مجتهدها» می نویسد:« دومین آزمون کتبی داوطلبان خبرگان قرار است ١٥ دی ماه برگزار شود. این خبر را نجات‌الله ابراهیمیان سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرده و گفته این آزمون شامل اعضای فعلی خبرگان نمی‌شود. ابراهیمیان همچنین به «شرق» گفته است «اگر بنا باشد کسی در آزمون شرکت نکند، شورای نگهبان به فرد مزبور اطلاع می‌دهد، اما علی‌القاعده همه کسانی که در انتخابات خبرگان ثبت‌نام کرده‌اند، باید در آزمون هم شرکت کنند». آزمون ١٥ دی ماه، دومین آزمونی است که داوطلبان خبرگان باید در آن شرکت کنند. آزمون اول در تاریخ ١٥ شهریور ماه سال جاری برگزار شده بود. همچنین بعد از آزمون ١٥ دی، به گفته ابراهیمیان، داوطلبانی که قبول شده‌‌اند، باید در یک آزمون شفاهی یا یک مصاحبه شفاهی شرکت کنند. ابراهیمیان به «ایرنا» هم گفته است آنهایی که در آزمون ١٥ شهریور شرکت نکرده‌‌اند و تحصیلات حوزوی دارند، باید در این آزمون شرکت کنند. به گفته ابراهیمیان کسانی که دروس حوزوی نخوانده‌‌اند، شرایط و صلاحیت علمی را نداشته و نمی‌توانند در این آزمون حاضر شوند. در خبرگان دوره پنجم ٨٠١ نفر ثبت‌نام کرده‌اند.
تعدادی که نسبت به دوره قبل افزایش ٦٢ درصدی را نشان می‌دهد. افزایشی که به ذائقه برخی از فقها مثل احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان و محمد یزدی از فقهای این شورا و رئیس فعلی خبرگان خوش نیامد. به گفته آیت‌الله جنتی برخی از این کاندیداهای خبرگان رهبری «اگر یک عبارت عربی به دستشان بدهید، نمی‌توانند آن را درست بخوانند. بنابراین چرا در انتخابات ثبت‌نام و برای ما زحمت درست می‌کنند؟» آیت‌الله یزدی هم با ابراز نگرانی از افزایش ثبت‌نام‌ها گفته بود ٨٠٠ نفر برای شرکت در انتخابات مجلس خبرگان ثبت‌نام کرده‌اند که به نظر می‌رسد اهداف دیگری پشت پرده این نام‌نویسی‌هاست، بنابراین باید مراقب بود. بااین‌حال اکثر عوامل وزارت کشور از وزیر کشور تا سخنگو و معاون سیاسی او تعداد زیاد ثبت‌نامی را مثبت ارزیابی کرده و گفته بود «اصل و نص شرکت در انتخابات کار خوبی است، اگر کسی احساس می‌کند اشخاص شرکت‌کننده در انتخابات پشت‌‌پرده‌ای دارند، باید آن را به دستگاه‌های مربوطه مانند وزارت اطلاعات ارجاع دهد».
«روزنامه کیهان» تیتر یک خود را به موضوع هسته ای اختصاص داده است. کیهان در این گزارش با عنوان« پروژه استفاده انتخاباتی از برجام نتیجه معکوس داد» می نویسد:« که هیچ ربطی هم به حوزه کاری وی نداشت!- اولین نشانه از نوع نگاه برخی جریانات سیاسی داخلی به قضیه هسته ای نبود. جریاناتی که پرونده های ملی اینچنینی را ابزاری برای کسب و تداوم قدرت خویش می دانند. ظاهراً محاسباتشان نیز دقیق و بی اشکال بود. در قضیه هسته ای امتیاز می دهیم، «هرطور دلمان خواست درباره دشمن حرف نمی زنیم»، سیاست خارجی مدارا را در پیش می گیریم، از سیاست به اقتصاد یارانه می دهیم (بخوانید عقب نشینی های سیاسی به امید کسب منافع اقتصادی) و... از عواید سیاسی و اقتصادی این راهبرد استفاده می کنیم.
مشکل این جریان در این معادله آن بود که روی دو متغیر زیادی حساب باز کردند و به نوعی دچار اختلال محاسبه شدند. اول آنکه گمان می‌کردند با درپیش گرفتن این سیاست، دشمن نیز تغییر رویه خواهد داد و دوم آن که برجام حلال همه مشکلات ریز و درشت اقتصادی خواهد بود و به سرعت اوضاع رکود، بیکاری، کمبود سرمایه داری، معضلات تولید و... را حل خواهد کرد. یکی از وزرای دوره اصلاحات درباره این فرمول گفته بود؛ اصلاح طلبان باید میوه لوزان (توافق هسته ای پیش از برجام) را در انتخابات بچینند!
برجام با تمام فراز و نشیب ها و حرف و حدیث‌ها به نتیجه رسید اما نتیجه ای که قرار بود از آن گرفته شود، حاصل نشد. آمریکایی ها نه تنها تغییری در رفتار خود نشان ندادند بلکه دست به اقداماتی زدند که اثرات حداقلی و احتمالی برجام را نیز خنثی سازند. از طرح تحریم تجاری در پوشش مبارزه با تروریسم تا خیز برای برداشت حدود 2میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده ایران.
اگر چه دولت یازدهم بدون توجه به نقض برجام، با سرعتی بقول غربی ها بیش از انتظار در حال انجام تعهدات خود است و امید دارد پیش از انتخابات، کارناوال دیگری تحت عنوان رفع تحریم ها به راه اندازد اما خوش بین ترین کارشناسان اقتصادی نیز اذعان دارند، تاثیر این موضوع براقتصاد بسیار کم خواهد بود. موضوع از چنان شفافیتی برخوردار است که مقامات بلندپایه دولتی پیشاپیش به استقبال سوالات بی پاسخ جامعه رفته و هشدار می دهند نباید به انتظارات مردم دامن زد! در چنین شرایطی، برجامی که قرار بود اسب تیزروی اصلاح‌طلبان برای فتح بهارستان باشد، اینک به پاشنه آشیل آنها تبدیل شده است و کمتر شخصیت اصلاح‌طلبی در این فضا از فتح الفتوح و شق القمر برجام سخن می گوید.
انتظار معجزه داشتند!
بهرام بیرانوند نماینده مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با کیهان با بیان این که کوه مذاکرات موش زایید، گفت: عناصری در داخل کشور با سوء استفاده از توافق برجام، از اصرار بر مذاکرات نیات دیگری بر سر داشتند. برخی از جریانات داخلی از آوردن نام توافق و ورود به مذاکره انتظار معجزه داشتند، حال آنکه بالندگی واقعی کشور در بازوان جوانان ما است و از طریق معامله با گرگ به دست نمی آید. اما 4 اقدام ضد ایرانی اخیر آمریکا، حسن ظن دولتمردان به برجام را بیشتر از قبل در بین مردم زیر سؤال برد. بنابراین آمریکا به توافق هسته ای به عنوان درگاه نفوذ به باغ جمهوری اسلامی می نگرد تا با تغییر محاسبات مردم و مسئولین دست به چپاول بزند که تا کنون تیرشان به سنگ خورده است.»
