خشونت و مدارای اخلاقی در اسلام(بخش دوم)

بسم الله الرحمن الرحیم

خشونت و مدارای اخلاقی در اسلام؛

قسمت دوم

مفهوم مدارا:

مدارا یکی از بهترین اصولی است که در روابط انسانها با هم نوعان خود تاثیر شگرفی دارد ؛ گر چه روابط اجتماعی بر اساس تغییرات و تحولات در حال دگرگونی است و هر وضعیتی؛ واکنشی خاصی را نسبت به خود میطلبد ؛ اما مدارا را می توان یکی از روشهایی قلمداد کرد که با همه شرایط به وجود امده اجتماعی سازگاری دارد؛ روابط اجتماعی را متعادل تر ساخته و بسیاری از تنش ها را از میان بر خواهد داشت در منطق اسلام نیز هر چند این اصل از اصولی ترین شیوه ها به حساب می آید ؛ اما مدارا و نرمش بی حساب و عدم قاطعیت بجا ؛ تعادل در ساختارهای بنیادین جامعه را از میان برخواهد داشت ؛ لذا در ایات قران کریم و روایات معصومین (ع) در زمینه های مختلف امده که آسانگیری در عین قدرت و قاطعیت که در ان نه خشونت مطلق و نه هم مدارای مطلق و جود داشته باشد همواره مورد تاکید می باشد؛ واژه مدارا با مفاهیم مرتبط مانند رفق ؛ حلم ؛ تغافل و غیروووو در روی کردها اخلاقی به معنی صفتی پسندیده که در برابر شدت و خشم و غضب مقابل افراد یا حرکت های تند خویانه امده است؛ می باشد؛ در این روی کرد که مدارا رنگی اخلاقی به خود میگیرد؛ تحمل عقاید و نگرشهای رقیب در عین باورمندی و پایبندی به اصول خود مد نظر است؛ اما این روی کرد با روی کردهای سیاسی؛ اجتماعی که در ان وضع حقوقی و پیش امد تاریخی است و در ادبیات جاری جهان وجود دارد؛ کاملا متفاوت است. از انجایی که برخی تفکیکی میان این دو مقوله ( مدارای سیاسی و مدارای اخلاقی) نکردند ؛ دو واکنش متفاوت و کلی را میتوان در عملکرد انان مشاهده کرد: یا به مخالفت و طعن اموزهای اسلام پرداخته و ان را دینی خشن معرفی کرده اند؛ یا به سوء استفاده از عرفان و اموزه های اسلامی اقدام کرده اند و دست به تحریف ان ؛ تحت پوشش عرفانهای کاذب و ساختگی زده و تساهل لیبرالی و تکلیف گریزی و حکومت سکولار را ترویج نموده اند ؛ مدارا در معنی اول و در زمینه فردی و روانشناختی اش در اسلام و اموزه های دینی شدیدا مورد تاکید قرار گرفته است؛ و به نصف ایمان و عاقلانه ترین کارها تعبیر شده است؛ از پیامبر اسلام (ص) روایت شده که : مدارا با خلق خدا نیمی از ایمان و مرافقت با انان نصف معیشت است و نیز می فرماید عاقلترین مردم با مداراترین انان نسبت به دیگران هستند؛ از جنبه های اجتماعی و سیاسی نیز ؛ تا جایی که زمینه های طغیان و گستاخی رقبا به حوزه حقوق و منافع عامه پیش نیاید باز به ملاطفت امر کرده است؛ اما فراتر از ان؛ کوچکترین کوتاهی را روا نداشته و به قاطعیت دستور میدهد؛ زیرا مدارا و رفتارهای مسالمت آمیز فراتر از حد معمول ؛ خود به پدیده ضد ارزشی مداهنه ؛ مصانعه و مضارعه که ریشه در 3 عامل ترس؛ طمع کاری و رودربایستی دارد؛ منجر میشود؛ و مانع از اعمال حق و اجراء صحیح قانون میشود؛

پایان قسمت دوم

2 دی 1395

هادی جلالی زاده