به گزارش تابناک سمنان: رهادخت رستگار- اکنون که تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران پس از ۱۳ سال نفس‌های آخرش را می‌کشد، مقامات کاخ سفید را بر آن داشته تا با تکاپو و اقدامات متفاوت، در راستای تمدید مجدد این تحریم‌ها گام بردارند؛ از سوی دیگر «کلی کرافت»، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد خبر داده که پیش نویس قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت علیه ایران را به روسیه، بریتانیا و فرانسه یعنی سه عضو دائم شورای امنیت ارائه کرده و به گفته او، قرار است به زودی این متن در اختیار تمام اعضای شورای امنیت قرار گیرد.
اگرچه در مدت ۱۳ سالی که تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران بر قرار بوده است، کشورمان پیشرفت زیادی در این حوزه داشته، توانسته است نیاز‌های خود را در حوزه دفاعی تامین کند که این موضوع خود باعث پیشبرد بسیاری از اهداف دیپلماسی ایران خواهد بود و نقش بازدارندگی قوی برای آمریکا ایفا خواهد کرد.
دست و پا زدن‌های واشنگتن برای تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران
با برداشته شدن تحریم‌های تسلیحاتی ایران، تهران می‌تواند سلاح‌های خود را به کشورهای دیگر صادر کند که این موضوع به هیچ عنوان به مذاق آمریکا خوش نیامده و نقشه هایش را نقش بر آب خواهد کرد؛ زیرا با برداشته شدن این تحریم‌ها قطعا بخشی از بازارهای خرید و فروش تسلیحات به تولیدات ایران اختصاص پیدا خواهد کرد که هم از نظر اقتصادی به جمهوری اسلامی کمک می‌کند و هم به قدرت ایران اضافه خواهد کرد.
بر اساس یکی از بند‌های قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که از سال ۲۰۱۶ میلادی اجرایی شد، ایران تا پنج سال از خرید تسلیحات تهاجمی منع شده است، اما این بند از قطعنامه در اکتبر سال ۲۰۲۰ منقضی می‌شود و پس از آن جمهوری اسلامی امکان خرید جنگ افزار را از کشورهای خارجی خواهد داشت.
پایگاه خبری «بلومبرگ» با اشاره به انقضای بند تحریم‌های تسلیحاتی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در گزارشی نوشته که آمریکا با خروج زودهنگام از برجام، خود را در برابر احتمال خرید تسلیحاتی ایران از مسکو و پکن، در موضع ضعف قرار داده است؛ زیرا روسیه و چین دو کشوری هستند که صراحتا به مبادلات تسلیحاتی با ایران علاقه نشان داده اند.
از سوی دیگر برخی معتقدند غرب برای فروش تسلیحات خود در مناطق مختلف جهان به ویژه خاورمیانه تنش ایجاد می‌کند، اما علاوه بر اینکه در سال‌های اخیر تهران نقش پررنگی در کوتاه کردن دست کشورهای خارجی از غرب آسیا و ایجاد ثبات و امنیت ایفا می‌کند، می‌تواند بخش زیادی از نیاز‌های تسلیحاتی کشورهای این منطقه را هم تامین کند که این موضوع مستقیما به معنای کسادی بازار سلاح‌های آمریکایی خواهد بود.
آیا آمریکا موفق به تمدید تحریم‌های تسلیحاتی خواهد شد؟
همانگونه که پیش‌تر اشاره شد، بسیاری معتقدند روسیه و چین تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را در شورای امنیت وتو خواهند کرد، زیرا این دو کشور مایلند پس از به پایان رسیدن مدت زمان این تحریم‌ها تجارت تسلیحاتی با جمهوری اسلامی را آغاز کنند؛ از سوی دیگر به عقیده کارشناسان، اروپا هم از تمدید تحریم‌های تسلیحانی علیه ایران استقبال نخواهد کرد؛ حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اشتراکات نظرات و اهداف کشورهای اروپایی با آمریکا افزود «کشور‌هایی مانند فرانسه و انگلیس در موضوعات مربوط به برجام با آمریکا اختلاف دارند، اما در رابطه با موضوعاتی مانند محدود کردن موشک‌های ایران و یا محدود کردن فعالیت‌های جمهوری اسلامی در خاورمیانه که تحت عنوان بی ثبات سازی از آن یاد می‌کنند، با آمریکا هماهنگ هستند؛ اینکه پاسخ این سوال که آیا انگلیس و فرانسه که عضور دائم شورای امنیت هستند می‌توانند از اختیارات خود برای احقاق اهداف واشنگتن استفاده کنند، مثبت است.»
او همچنین تصریح کرد «لندن و پاریس می‌دانند اگر چنین اقدامی انجام دهند ایران را به موضع خروج از NPT و تعلیق پروتکل‌های الحاقی آن می‌کشانند و در نتیجه شرایط برای آنها سخت می‌شود؛ بنابراین این سوال پیش می‌آید که آیا فرانسه و انگلیس به عواقب کار خود فکر خواهند کرد؟ ظاهرا به نظر نمی‌رسد آنها ناپختگی آمریکا که دو سال پیش با خروج از برجام انجام داد را تکرار کنند.»
به عقیده بهشتی پور، «کشوری که از برجام خارج شده نمی‌تواند مدعی اجرای قطعنامه‌های مربوط به توافق هسته‌ای باشد، ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت عینا متن برجام قرار داده شده و آمریکا با خروج از توافق هسته‌ای، مخالفت صریح خود را با قطعنامه‌ای که خودش به آن رای داده اعلام کرده است، این اشتباه بزرگی بود که آمریکایی‌ها انجام داده‌اند؛ اکنون واشنگتن از اقدام خود مبنی بر خروج از برجام پشیمان شده است، اما نمی‌تواند به صراحت پشیمانی خود را از این اقدام نابخردانه ابراز کند، بنابراین به سراغ کشور‌هایی که در برجام باقی مانده و می‌توانند مکانیزم ماشه یا همان ترکیبات اجرایی قطعنامه‌های گذشته شورای امنیت سازمان ملل را فعال کنند، می‌رود.»
این کارشناس مسائل بین الملل همچنین با تاکید بر اینکه در اینجا بحث صدور قطعنامه جدیدی است، اظهار کرد «واشنگتن به دنبال این است که قطعنامه جدیدی تصویب شود تا در آن صادرات و واردات اسلحه از سوی ایران را ممنوع کنند؛ این کار بعید است که از سوی روسیه و یا چین مورد پذیرش قرار بگیرد، زیرا آنها اظهار می‌کنند تهران در چارچوب برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ فعالیت کرده است و هیچ اقدامی که ناقض این قطعنامه باشد انجام نداده است، بنابراین ضرورتی برای صدور قطعنامه جدیدی وجود ندارد.»
دست و پا زدن آمریکا نتیجه می‌دهد؟
همانطور که ایران و سایر کشورهای می‌دانند که تلاش‌های آمریکا برای تمدید طرح تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به جایی نمی‌رسد، قطعا دولتمردان این کشور هم به این مسئله آگاهند؛ اما به عقیده برخی کارشناسان واشنگتن از طرح این موضوع تنها قصد سنجش افکار عمومی را دارد، ولی برخی دیگر هم عقیده متفاوتی دارند.
مرتضی مکی کرشناس مسائل اروپا و آمریکا در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به تلاش‌های تیم ترامپ برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران، اظهار کرد «واشنگتن می‌داند با توجه به شرایط موجود چین و روسیه، تنش آمریکا با این دو کشور و احتمال بالای وتوی تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران، همچنان به تلاش‌های خود ادامه می‌دهد؛ به این دلیل که مقامات کاخ سفید تلاش می‌کنند از تمام روزنه‌هایی که وجود دارد هم برای همراه کردن اروپا با خود و هم برای متقاعد کردن چین و روسیه استفاده کنند؛ به نظر می‌رسد آنها تلاش می‌کنند تا از تمام ظرفیت سیاسی و نظامی خود برای لغو تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران استفاده کنند.»
او همچنین عقیده دارد که «نزدیک شدن به اکتبر ۲۰۲۰ و لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱، چیزی نیست که آمریکا بخواهد شاهد تحققش باشد.».
اما برای هر نتیجه‌ای باید منتظر اظهار نظر کشورهای دیگر باشیم، اما باز هم به نظر نمی‌رسد تا قبل از رسیدن اکتبر ۲۰۲۰ بتوان نتیجه قطعی برای این موضوع گرفت.
